
تخصص های دندانپزشکی
افراد به هنگام احساس درد و داشتن مشکل در ناحیه دهان و دندان خود ابتدا به دندانپزشک عمومی مراجعه کرده و توسط وی معاینه میشود. دندانپزشک بیماری ومشکل شخص را شناسایی کرده و به شخص را به متخصص مربوطه ارجاع میدهد. اگرچه که علم دندانپزشکی به قسمت دهان و دندان محدود میشود اما با این وجود علمی وسیع به حساب میآید و تخصصهای زیادی را در خود گنجانده است. دندانپزشکان ابتدا دوران عمومی را پشت سر میگذرانند و پس از آن آزمونی میدهند و در صورت قبولی، به دوران تخصص راه پیدا میکنند. در حالت کلی، تخصصهای دندانپزشکی شامل ده مورد میشود. متخصصهای ارتودنسی در حوزههای مختلفی همچون ارتودنسی، درمان ریشه، بیماریهای دهان و دندان، پروتزهای دندانی و ایمپلنت، دندانپزشکی کودکان، رادیولوژی دهان فک و صورت و غیره فعالیت میکنند. بهتر است نسبت به تخصصهای دندانپزشکی شناخت بیشتری پیدا کنید و با وظایف هریک آشنا شوید تا در صورت بروز مشکل به متخصص مربوطه مراجعه کنید و سریعا برای درمان مشکل خود به صورت تخصصی اقدام کنید. در ادامه این مطلب از لبخند درمان به معرفی کامل تخصص های دندانپزشکی پرداخته ایم.
دندانپزشک زیبایی ترمیمی
یکی از انواع تخصصهای دندانپزشکی را میتوان تخصص زیبایی ترمیمی دانست. این نوع تخصص، گستره وسیعی از خدمات دندانپزشکی را شامل میشود. برای دریافت تخصص این رشته، دندانپزشک عمومی میبایست پس از قبولی در آن به مدت سه سال به تحصیل بپردازد. از جمله خدمات دندانپزشک زیبایی ترمیمی میتوان به ترمیمهای پیشگیری و مراقبتی، زیباسازی دندان، ترمیم دندانهای طبیعی شخص، بلیچینگ یا سفید سازی دندانها به کمک داروهای خاص، بازسازی تاج دندان به کمک موادی مشابه دندان، لمینت دندان چینی و آمالگام اشاره کرد. در صورتی که به هر یک از این خدمات نیاز پیدا کردید، کافی است به دندانپزشک متخصص ترمیمی مراجعه نمایید.
دندانپزشک عمومی
دندانپزشک عمومی در واقع به شخصی گفته میشود که به مدت هفت سال در رشته دندانپزشکی به تحصیل پرداخته است. دندانپزشکان عمومی قادر به تشخیص بیماریهای دهان و دندان در مراحل ابتدایی هستند و پیش از اینکه بیماری پیشرفت کند، برای درمان آن اقدام کرده یا شما را به متخصص مربوطه ارجاع میدهند. خدمات دندانپزشکی شامل موارد بسیاری میشود. شما با مراجعه به دندانپزشک عمومی میتوانید از خدماتی همچون انجام معاینات اولیه، پرکردن دندان، نصب انواع روکش دندان، کشیدن دندان، عصب کشی دندان، درمان بوتاکس، بلیچینگ و غیره اشاره کرد. البته خدمات دندانپزشک عمومی تنها در این موارد خلاصه نمیشود اما برای دریافت خدمات تخصصیتر باید به متخصصهای این حوزه مراجعه نمایید.
دندان پزشک جراح فک و دهان
جراح فک، دهان و صورت در واقع به شخصی گفته میشود که در زمینه درمان مشکلات دندانپزشکی در زمینه حفره دهان و ناحیه فک و صورت فعالیت میکند. استخوانهای پیشانی، صورت، گونهها و بافتهای نرم، قسمت فک و صورت شخص را تشکیل میدهند. از جمله خدمات جراح فک و دهان میتوان به درمان بیماریها، نقصها، آسیب دیدگیها و بهبود کارکرد یا ظاهر، جراحی و شیوههای مربوطه اشاره کرد. بیماران جراحی فک و دهان عموما از پیش به دندانپزشک عمومی مراجعه کردهاند و سپس به جراح فک و دهان ارجاع داده شدهاند. در صورتی که از لحاظ زیبایی یا عملکردی در ناحیه دهان، فک و صورت با مشکل مواجه شدید، میبایست به متخصص جراح فک و دهان مراجعه کنید.
دندانپزشکی کودکان
یکی از حوزههای تخصصی دندانپزشکی را میتوان دندانپزشکی کودکان دانست. دندانپزشکی کودکان در واقع روی پیشگیری و درمان بیماریهای دهان و دندان کودکان تمرکز کرده است. این مورد یکی از تخصصهای خاص دندانپزشکی به شمار میرود. حوزه کاری متخصصان این رشته تنها کودکان هستند.
خدمات ارائه شده توسط متخصصان دندانپزشکی کودکان شامل مراقبتهای خاص دوران نوزادی تا کودکی و حتی بلوغ، مکیدن انگشتان و پستانک، بازسازی دندانهای شیری، روکش دندان شیری، به کارگیری فضانگهدار در زمانهایی که شاهد خارج شدن دندان شیری سریعتر از زمان موعد از دهان کودک هستیم، و غیره میشود. همچنین در بعضی مواقع برای اینکه دندان آسیای کودک مقاوم شود، از مواد مسدود کننده شیارهای دندان استفاده میشود. استفاده از این مواد نیز از دیگر وظایف متخصص دندانپزشکی کودکان به شمار میرود.
متخصص ارتودنسی یا ارتودنتیست
ارتودنسی را میتوان یکی از اصلیترین رشتههای تخصصی در حوزه دندانپزشکی دانست. ارتودنتیست در واقع به عنوان اولین تخصصهای دندانپزشکی شناخته میشود و در میان دیگر تخصصها در صدر قرار دارد. یک دندانپزشک عمومی بعد از گذراندن آزمون ورودی و قبولی در رشته ارتودنسی میبایست یک دوره سه تا چهارساله رزیدنتی را بگذراند. ارتودنتیست در واقع ناهنجاریهای فک را درمان کرده و کمک میکند تا دندانها به صورت صحیح روی یکدیگر جفت شوند. این مسئله ممکن است به علت موقعیت غلط دندانها یا فک بالا و پایین به نسبت یکدیگر باشد. به بیانی دیگر، متخصص ارتودنسی وظیفه دارد موقعیت دندانها را به نسبت یکدیگر اصلاح و در الگوی رشد دو فک تغییری ایجاد کند.
جراح لثه یا پریودنتیست
از دیگر تخصصهای دندانپزشکی میتوان به جراحی لثه یا پریودنتیست اشاره کرد. متخصصین رشته جراحی لثه بعد از اینکه دوران سه ساله تخصصی خود را به پایان رساندند، میتوانند نشانههای بیماریهای لثه و بافت نگهدارنده دندان را به خوبی تشخیص دهند و برای درمان آن اقدام کنند. جراحی لثه در واقع از اصلیترین فعالیتهای این متخصصان به شمار میرود.
خدمات پریودنتیستها شامل تشخیص و درمان بیماریهای مرتبط با لثه، جراحی افزایش طول تاج دندان و جراحی و پیوند لثه میشود. بیماریهای لثه ممکن است به علت افزایش سن یا بیماریهایی همچون دیابت پیش آید. در صورتی که تشخیص و درمان این بیماریها در زمان درست خود انجام نگیرد، ممکن است دندان شخص از بین برود. علاوهبر این موارد، جراحی پیوند استخوان فک و جراحی ایمپلنت نیز در حیطه وظایف یک پریودنتیست قرار دارد.
متخصص رادیولوژی دهان ( فک و صورت)
افرادی که در نواحی فک، دهان و دندان دچار مشکل شدهاند، میبایست به یک کلینیک تخصصی دندانپزشکی مراجعه نمایند. در این کلینیک پیش از درمان و انجام هر اقدامی، باید یکسری عکسهای رادیوگرافی تهیه شود. رادیوگرافی از قسمتهای دهان، دندان و فک شخص انجام میگیرد. برای نمونه متخصص ارتودنسی به هنگام معاینه دهان و دندان شخص نیازمند عکسهای رادیوگرافی است. در این شرایط دندانپزشک از متخصص رادیولوژی دهان، درخواست عکسهای رادیوگرافی میکند.
در حالت کلی، خدمات متخصص رادیولوژی دهان، فک و صورت شامل تهیه رادیوگرافیهای کوچک تک دندان، چند دندان، سی تی اسکنهای فک و صورت و MRI میشود. یک دندانپزشک برای کسب این مدرک و مشغول شدن به کار به عنوان متخصص رادیولوژی دهان میبایست سه سال به تحصیل بپردازد.
متخصص بیماری های دهان و دندان
در حوزه دندانپزشکی متخصص دیگری تحت عنوان متخصص بیماریهای دهان و دندان نیز وجود دارد. این متخصص موظف است نشانهها، ناهنجاریها و بیماریهای بافتهای نرم و سخت دهان را شناسایی کند و برای درمان آن اقدام نماید. دندانپزشکان پس از گذراندن آزمون ورودی و کسب نمره قبولی میبایست به مدت سه سال به تحصیل بپردازند تا به این درجه برسند. بیماریهای مرتبط با حفره دهان و نشانههای بیماری عمومی که در ناحیه دهان خودشان را نشان میدهند شامل موارد زیر میشود.
- آفت کوچک
- بوی بد دهان
- تغییرات دهانی به علت بالا رفتن سن
- گاز گرفتگی گونه و زخمهای دهانی
- دندان قروچه
- تغییر رنگ بافتهای دهان
- سرطان دهان
متخصص درمان ریشه یا اندودنتیست
متخصص درمان ریشه را در اصل میتوان متخصص درد در حیطه دندانپزشکی دانست. این متخصص به شکل تخصصی در زمینه درمان ریشه و عصب کشی دندان فعالیت دارد. از سری خدمات ارائه شده توسط متخصص درمان ریشه میتوان به درمان دوباره دندانهایی با سابقه عصب کشی ناموفق، جراحی ریشه دندانها، درمان ریشه بیماران خاص و حساس، دردهای سخت قسمت فک و صورت اشاره کرد. در صورتی که برای انجام عصب کشی دندان اقدامی صورت نگیرد، شخص با گذشت زمان متوجه آبسه، درد و عفونت شدید دندان خواهد شد. همچنین در موارد وخیمتر امکان از دست دادن دندان وجود دارد. متخصصان این حوزه برای اخذ مدرک تخصص به سه سال تحصیل در زمینه درمان ریشه پرداختهاند.
متخصص پروتزهای دندانی یا پروستودنتیست
متخصص پروتز دندانی در واقع به شخصی گفته میشود که انواع پروتزهای دندانی، ایمپلنت دندانی، فکی و صورتی و زیبایی را انجام میدهد. این متخصص در زمینه انواع پروتزهای ثابت، متحرک و ایمپلنتهای دندانی فعالیت دارد. افرادی که دندان خود را از دست دادهاند، میتوانند آن را با پروتزهای دندانی جایگزین کنند. علاوهبر این مورد، امکان جایگزینی بخشی از فک که به علت تصادف یا سرطان از میان رفته نیز وجود دارد.
متخصص پروتزهای دندانی در حوزه تخصصی خود فعالیتهای بسیاری دارد. از سری وظایف پروستودنتیست میتوان به پروتزهای ثابت همچون روکش تمام سرامیک، انواع درمانهای ایمپلنت شامل ایمپلنت تک دندان و ایمپلنت پیچیده، درمان تخریبهای شدید و سایش دندان، انجام پروتزهای متحرک همچون دست دندان، پروتزهای پیچیده فک و صورت، اوردنچر دندان و غیره اشاره کرد.
دندانپزشک بیماری های خاص
در حیطه رشته دندانپزشکی، دندانپزشک بیماریهای خاص موظف است به یکسری افراد خاص خدمات رسانی کند. بیمار با شرایط خاص، در واقع به شخصی گفته میشود که از لحاظ جسمی، روانی یا اجتماعی در وضعیتی عادی به سر نمیبرند. این افراد خاص شامل افراد دیابتی، بیماران کلیوی، افراد تالاسمی، بیماران اوتیسم، زنان باردار، بیماران سرطانی و غیره میشود. افراد با شرایط خاص عموما بهداشت دهان و دندان ضعیفتری دارند. به همین علت امکان بروز بیماریها و حفرههای لثه در این افراد وجود دارد.
برای نمونه سالمندان و افراد مسن یکی از بیماران با شرایط خاص به حساب میآیند. این بیماران ممکن است به ویزیتهای مکرر دندانپزشکی برای افراد خاص نیاز پیدا کنند. در طول این ویزیتها، دندانپزشک میزان ساییدگی دندان، درد و اثرات دارویی را مورد بررسی قرار میدهد. چرا که در این افراد احساس درد کاهش یافته و این افراد قادر به تشخیص مشکلات خود نیستند.
متخصص آسیب شناسی دهان، فک و صورت یا پاتولوژیست
در حوزه دندانپزشکی بعضی از افراد به عنوان پاتولوژیست مشغول به فعالیت هستند و به تحقیق، تشخیص ماهیت بیماریها به کمک معاینات کلینیکی، رادیوگرافی، بیوشیمی و غیره میپردازند. در طول عمل جراحی یکسری بافتها از قسمت فک و صورت افراد خارج میشوند. پس از آن، پاتولوژیست وظیفه دارد که این بافتها را در آزمایشگاه و در زیر میکروسکوپ قرار دهد تا ماهیت آن تشخیص داده شود. سپس گزارش پاتولوژی تهیه شده و برای متخصصان جراحی و دندانپزشکان ارسال میگردد. متخصص آسیب شناسی دهان، فک و صورت در واقع در شناسایی مشکلات و تشخیص بیماریها تخصص داشته و به دندانپزشک در شناسایی بیماری کمک بزرگی میکند.
دندانپزشکی سازگار با محیط زیست چیست؟
شاید واژه دندانپزشکی سازگار با محیط زیست برای شما جدید و جالب باشد. دندانپزشکان و سازمانهای دندانپزشکی متفاوتی موفق به تعریف این واژه شدهاند. دندانپزشکی سبز در واقع به این معنا است که در تهیه مواد تجهیزات دندانپزشکی، مدیریت زبالههای بیمارستانی و مواد درمانی دندانپزشکی، به حفظ محیط زیست نیز توجه میشود.
براساس تحقیقات انجام گرفته شده، تاثیرات زیست محیطی معاینه دندانپزشکی به نسبت تاثیرات یک شخص در زندگی به صورت سالانه روی محیط زیست کمتر است اما با این وجود، معاینات دندانپزشکی و دیگر خدمات دندانپزشکی به وفور در طول سال انجام میگیرد. همین مسئله نتیجه تاثیرات دندانپزشکی روی محیط زیست را تغییر داده است.
دندانپزشکی سازگار با محیط زیست در واقع اشاره به راههایی دارد که به کمک آن میتوان میزان تاثیرات معاینات دندانپزشکی روی محیط زیست را پایین آورد. صابونها و شویندهها، پیشبند یکبارمصرف، ضدعفونی کردن سطوح، ابزار استیل ضدزنگ، لباسها و هدر رفت آب از جمله اصلیترین خطرات زیست محیطی معاینات دندانپزشکی به شمار میروند. دندانپزشکان میتوانند با رعایت یکسری نکات در حین انجام پروسههای درمانی کمترین آسیب را به محیط زیست وارد کنند.
سخن پایانی
با بروز هرگونه مشکل میبایست به متخصص مربوط به همان بیماری و مشکل رجوع کرد. با شناخت انواع تخصص در دندانپزشکی میتوان هم در هزینهها و هم در وقت خود صرفه جویی کرد. تخصصهای متنوعی در حیطه دندانپزشکی وجود دارد که میتوان به متخصص بیماریهای خاص، پروتزهای دندانی، درمان ریشه و… اشاره کرد. هر کدام از این تخصصها میتوانند بیمار را در مشکل ایجاد شده به بهترین نحو یاری دهند و با یک معاینه ساده، بیماری را رفع کنند.
سوالات متداول
- در زمان بروز دندان قروچه باید به متخصص مراجعه کرد؟
بله، یکی از مشکلات اساسی برخی بیماران، دندان قروچه به هنگام خواب است که باید به متخصص بیماریهای دهان و دندان مراجعه کرد.
- آیا افراد دیابتی و افراد مسن باید به متخصص خاصی رجوع کنند؟
بله، به دلیل خاص بودن شرایط این افراد باید در زمان مشخص به دندانپزشک بیماریهای خاص مراجعه کنند.
- برای افزایش طول لثه به کدام متخصص مراجعه کنم؟
افزایش طول لثه، التهاب و عفونت در لثه و… از مواردی است که باید به جراح لثه یا پریودنتیست مراجعه کنیم تا مشکل به وجود آمده برطرف شود.
- اگر در ناحیه فک و صورت دچار مشکل باشیم، کدام متخصص میتواند ما را یاری دهد؟
برای برطرف کردن مشکلات موجود در دهان و فک باید به جراح فک و دهان مراجعه کرد.
- آیا نصب روکش و عصب کشی به تخصص خاصی نیاز دارد؟
خیر، دندانپزشک عمومی میتواند روکش دندان و عصب کشی را انجام دهد و در حیطه وظایف ایشان است.
مطلب بسیار مفیدی بود . تشکر از شما