افراد گاها با گذر زمان به علتهای بسیاری دندانهای خود را از دست میدهند. جای خالی دندانها علاوهبر اینکه ظاهر ناخوشایندی دارد ممکن است تبعاتی نیز برای شخص داشته باشد. بنابراین پیدا کردن شیوهای موثر برای جایگزینی دندانهای از دست رفته امری ضروری به نظر میرسد. امروزه پروتز دندانی به عنوان یکی از شیوههای موثر جایگزینی دندان از دسته رفته شناخته میشود. آیا انواع پروتز دندانی را میشناسید؟ آیا میدانید برچه اساس باید پروتز دندانی مناسب خود را انتخاب کنید؟ چگونه باید از پروتزهای دندانی مراقبت کنید؟ اطلاعی راجع به مزایا، معایب و عوارض احتمالی پروتز دندانی دارید؟
پروتز دندانی؛ جایگزینی برای دندان های از دست رفته شما
افراد با گذشت زمان ممکن است شاهد از دست رفتن یک، چند یا حتی تمامی دندانهای خود باشند. پوسیدگی دندان و بیماری لثه از اصلیترین علتهای از دست رفتن دندان به شمار میروند. در این شرایط افراد به هنگام لبخند زدن ظاهر خوشایندی از خود به نمایش نخواهند گذاشت و همین مسئله اعتمادبهنفس افراد را تحت تاثیر قرار میدهد. شیوههای متفاوتی برای جایگزینی دندان از دست رفته وجود دارد و یکی از بهترینهای آن را میتوان انجام پروتز دانست.
با استفاده از پروتز دندانی میتوان طرح لبخندی زیبا داشت. به بیانی دیگر، پروتز از لحاظ ظاهری و عملکردی، جای خالی دندان طبیعی شما را پر میکند. مدلهای مختلفی از پروتز دیده میشود و تقسیمبندی آنها براساس یکسری معیارها انجام میگیرد. از اصلیترین تقسیمبندیهای پروتز دندانی میتوان به دو مدل ثابت و متحرک اشاره کرد. امروزه از پروتزهای دندانی متحرک به نسبت گذشته کمتر استفاده میشود.
انواع پروتز دندانی
پروتز دندانی انواع مختلفی دارد و انتخاب میان آنها به تشخیص متخصص پروتز وابسته است. این شیوه درمانی به شکلهای مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد. اصولا تقسیمبندی پروتزهای دندانی براساس چگونگی قرارگیری آنها در دهان انجام میشود. در حالت کلی، انواع پروتز شامل دو نوع ثابت و متحرک میشود. هر یک از این موارد از ویژگیهای منحصربهفردی برخوردار هستند. دندانپزشک متخصص با شناختی که نسبت به انواع پروتزهای دندانی دارد، مناسبترین نوع آن را برای شما انتخاب میکند.
هر یک از دو نوع پروتز ثابت و متحرک نیز خود شامل انواع خاصی میشود. روکش تک واحدی و پروتز دندان به شکل بریج، نمونههایی از پروتز ثابت دندانی بهشمار میرود. همچنین انواع پروتز متحرک دندانی شامل پارسیل، کامل یا ست دندان و اوردنچر میشود. هر یک از انواع پروتز کاربرد بهخصوصی دارند و مناسب همه افراد نیستند. موارد زیر به انواع پروتزهای دندانی اشاره دارد.
پروتز دندان متحرک
پروتزهای متحرک یکی از انواع پروتزهای دندانی بهشمار میروند. زمانی که شرایط برای استفاده از پروتز ثابت دندانی وجود نداشته باشد، از پروتز دندان متحرک استفاده میشود. این مسئله به این علت است که پروتز دندان ثابت به نسبت نوع متحرک آن، طبیعیتر به نظر میرسد و از زیبایی بیشتری نیز برخوردار است. همچنین استفاده از پروتز متحرک مسائل دیگری را نیز به دنبال خواهد داشت.
علت نامگذاری این مدل پروتز این است که میتوان در هر زمانی آن را برداشت و دوباره به جای خود برگرداند. پروتز متحرک عموما در مواقعی کاربرد دارند که تعداد بالایی از دندانها خراب و افتاده باشند. انواع مختلف پروتز متحرک شامل پارسیل، پروتز متحرک به شکل کامل یا دست دندان و نوع اوردنچر میشود.
پروتز دندان ثابت
پروتز به عنوان روکش دندان نیز شناخته میشود. طراحی این نوع پروتز بهگونهای انجام شده که به شکل ثابت درون دهان جای میگیرد. در زمان استفاده از پروتز دندانی ثابت، تشخیص طبیعی یا غیر طبیعی بودن آنها ساده نیست و برای دیگران قابل تشخیص نخواهد بود. مزیتهای بسیار پروتز ثابت سبب شده که این مدل پروتز طرفداران بسیاری داشته باشد. از ویژگیهای بارز پروتز ثابت میتوان به ظاهر خوب و طبیعی بودن آن اشاره کرد. انواع پروتز ثابت دندانی شامل روکش تک واحدی دندان و پروتز به شکل بریج میشود. عموما هنگامی که سخن از پروتز به میان میآید، افراد در واقع به همین بریج دندان اشاره دارند.
نحوه انتخاب پروتز دندانی مناسب
از آنجایی که پروتز دندانی انواع مختلفی دارد، شاید برایتان سوال پیش آید که کدام یک از انواع پروتز انتخاب بهتری برای شما بهحساب میآید؟ لازم به ذکر است که در نهایت متخصص ایمپلنت دندان تصمیم میگیرد که کدام نوع پروتز برای شما مناسب است. برای انتخاب نوع پروتز باید یکسری فاکتورها را در نظر بگیرید و براساس آن مناسبترین پروتز دندانی را انتخاب کنید. در انتخاب پروتز چگونگی وضعیت دهان و دندان شخص از اهمیت بالایی برخوردار است.
در صورتی که تنها تعداد کم و محدودی از دندانهای شخص دچار پوسیدگی شده و از میان رفته باشد، پروتز دندانی ثابت عموما گزینه بهتری بهحساب میآید اما در شرایطی که تعداد دندانهای خراب بالا باشد، توصیه دندانپزشک به استفاده از پروتزهای متحرک است. چراکه به این صورت هزینه نهایی کاهش خواهد یافت و از مدت زمان درمان نیز کاسته خواهد شد. پروتزهای متحرک براساس اینکه نوع فک و لثه به چه صورت باشد، امکان دارد از ایمپلنت استفاده شود یا نشود.
فرایند ساخت پروتز دندان
امروزه افراد بسیاری به منظور پرکردن جای خالی دندان از دسته رفته اقدام به انجام پروتز میکنند. برای ساخت پروتز دندان میبایست مراحلی تخصصی طی شود. مراحل زیر اشاره به فرایند ساخت پروتز دارد.
- جلسه مقدماتی مشاوره: در مرحله اول شخص میبایست یک جلسه مشاوره با دندانپزشک داشته باشد. شخص در طی این مرحله تحت معاینه توسط متخصص پروتزهای دندانی قرار میگیرد. متخصص پروتزهای دندان، شخص را با انواع شیوههای مختلف درمانی آشنا میکند و مناسبترین شیوه درمانی انتخاب میشود. در شرایط از دست دادن تنها یک دندان، ایمپلنت انتخاب بهتری به نظر میرسد اما در شرایطی که شخص چند دندان را از دست داده باشد، بریج دندان، پروتز ناکامل یا جزئی گزینه بهتری بهشمار میرود. انتخاب شیوه درمانی در واقع به میزان سلامت دهانی شخص، هزینه پرداختی و انتظار شخص از درمان وابسته است.
- قالبگیری و تصویربرداری با اشعه ایکس: از مهمترین مراحل پروتز دندانی میتوان به قالبگیری اشاره کرد. بعد از اینکه شیوه درمانی انتخاب شد، نوبت به تهیه اسکن سه بعدی و تصویربرداری با اشعه ایکس از دهان میرسد. با انجام قالبگیری میتوان به ساخت پروتز و قالب دندانها کمک کرد.
- طراحی و ساخت پروتز: در این مرحله شاهد ارسال تصاویر و قالب تهیه شده به لابراتور پروتز هستیم. در لابراتور پروتز دندان، تهیه پروتز، روکش دندانی و ایمپلنت، ونیر، اینله و انله صورت میگیرد. پس از آن، ساخت پروتز براساس اندازه فک بیمار در لابراتور انجام میشود. براساس اینکه از چه نوع پروتزی استفاده شود، پروسه تهیه پروتز بین 2 الی 3 هفته به زمان لازم دارد.
- تنظیم نهایی پروتز دندانی: در مرحله پایانی، تنظیم نهایی پروتز انجام میگیرد. بعد از اینکه ساخت پروتز به پایان رسید، بیمار به دندانپزشک مراجعه کرده تا ارزیابی و تنظیم پروتز به درستی انجام گیرد. دندانپزشک کارکرد و چگونه قرارگیری پروتز را مورد بررسی قرار میدهد. اگر الزامی دیده شد، تنظیمات به صورت جزئی در مطب دندانپزشک صورت میگیرد. در نهایت نصب پروتز به شکل دائمی در محل اصلی خود انجام میشود.
مراقبت از پروتزهای دندانی
پروتز نیز همچون دندانهای طبیعی نیازمند رعایت نکات مراقبتی هستند. با رعایت نکات مراقبتی میتوانید میزان ماندگاری پروتز را افزایش دهید و به صورت طولانی مدت از مزایای آن بهرهمند شوید. پیش از هر چیزی رعایت نکات مراقبتی دهان و دندان اهمیت دارد. برای اینکه عفونت ایجاد نشود، میبایست به صورت منظم مسواک زد و نخ دندان کشید. عفونت سبب میشود لثهها ضعیف شوند و استخوان فک تحلیل رود. در این شرایط ممکن است پروتز لق شود یا بیرون آید.
برای پاکسازی دندان میبایست از ابزار مخصوص استفاده کرد. چرا که بهکارگیری مسواک و نخ دندان ممکن است با گذشت زمان، پروتز دندانی را در معرض آسیب قرار دهد. شخص در این دوران باید به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کند. همچنین برای اینکه آسیبی به پروتز شما وارد نشود، باید مصرف دخانیات را کنار گذاشت. استفاده از یکسری مواد غذایی و نوشیدنیهای خاص ممکن است لک بر روی پروتز را به دنبال داشته باشد. بنابراین مصرف بعضی غذاها همچون شیرینی، زغال اخته، تمشک و غیره ممنوع است.
مزایا و معایب پروتز دندان
تمامی افرادی که با مسائل دندانی همچون پوسیدگی دندان، خرابی دندان، درست نجویدن غذا، عدم توانایی صحبت کردن به علت نداشتن دندان و غیره مواجه هستند، میبایست از یک شیوه درمانی موثر کمک بگیرند. پروتز دندانی یکی از شیوههای موثر در این زمینه به حساب میآید. پیش از اقدام برای انجام پروتز دندانی بهتر است که با مزیتها و معایب آن آشنا شوید. هریک از انواع پروتز دندانی مزایا و معایب مختص به خود را دارد.
مزایا
امروزه افراد بسیاری به علت مزیتهای زیاد پروتز دندانی اقدام به انجام آن میکنند. پروتزهای دندانی گزینه بسیار خوبی برای پرکردن جای خالی دندانهای از دست رفته به شمار میروند. به کمک این شیوه درمانی لبخند زیباتری بر چهره شخص نمایان و امکان راحت جویدن و صحبت کردن برای شخص فراهم میشود. این مسئله اعتماد به نفس شخص را افزایش میدهد. با انجام پروتز دندانی پروسه خرد کردن غذا به سادگی انجام میگیرد و مشکل تغذیه برطرف میشود. یک پروتز دندانی امکان دارد متشکل از ایمپلنتها، پروتزهای دندانی و سایر تکنیکها باشد تا بتوان به کمک آن یک ردیف دندان منظم و کامل داشت.
پروتزهای دندانی علاوه بر اینکه جایگزین خوبی برای دندانهای خراب و معیوب به حساب میآیند، در بهبود ظاهر و وضعیت دندانها نیز نقش دارند. ساخت پروتزهای دندانی به دوشکل ثابت و متحرک انجام میگیرد. شما میتوانید هر زمانی که خواستید پروتزهای دندانی را بیرون آورید و مجددا در دهان خود قرار دهید. پروتزهای دندانی انواع مختلفی دارند و تنوع در میان آنها بالا است. همین مورد یکی از مزیتهای بزرگ پروتزهای دندانی به شمار میرود. پروتزهای دندانی در سلامت دهان و دندان شخص نیز نقش دارند و مانع خرابی دیگر دندانها میشود. در شرایطی که اقدامی برای جایگزینی دندان با پروتز دندانی صورت نگیرد، شاهد به وجود آمدن مسائلی همچون ساییدگی سایر دندانها، کج شدن، زخم شدن، تغییر حالت لثه و غیره خواهیم بود.
معایب
پروتز دندانی در واقع یکی از شیوههای محبوب درمانی به حساب میآید. این شیوه درمانی نیز همچون سایر درمانها، در کنار مزیتهای بسیار خود معایبی را نیز به همراه دارد. در بعضی افراد که نصب پروتز دندانی به خوبی انجام نگرفته یا شخص با بیماری خاصی مواجه است، پروتز دندانی امکان دارد عوارض بهخصوصی را از خود بروز دهد. لازم به ذکر است که افراد به ندرت با این موارد مواجه میشوند اما در هرصورت بهتر است که از پیش با آنها آشنا شوید.
از جمله معایب پروتزهای دندانی پس از نصب آنها میتوان به احساس ناراحتی، درد و حساسیت، حساسیتهای آلرژیک و خرد یا شل شدن قسمت تاج دندان اشاره کرد. برای اینکه این موارد برای شما پیش نیاید، میبایست برای انجام پروتز دندانی به یک متخصص مجرب مراجعه کرده و پس از انجام پروتز دندانی نیز نکات مراقبتی را رعایت کنید.
آیا استفاده از پروتز دندانی عوارضی به همراه دارد؟
افرادی که قصد انجام پروتز را دارند، شاید برایشان سوال پیش بیاید که آیا این شیوه درمانی عوارضی را نیز به همراه دارد یا خیر. در پاسخ به این سوال باید گفت بله. مسائلی همچون آلرژی و حساسیت، ناراحتیهای دهانی همچون سازگار نشدن میتواند از عوارض آن باشند. همچنین در شرایطی که قالب گیری انجام نشود یا نصب پروتز به درستی صورت نگیرد، امکان دارد انجام پروتز عوارضی را در پی داشته باشد. از دیگر عوارض آن میتوان به خرد شدن قسمت تاج دندان و شل شدن تاج دندان اشاره کرد.
همچنین در بعضی مواقع به صورت کوتاه مدت تورم و التهاب شکل میگیرد. این مسئله به علت استفاده از پروتز دندانی امکان دارد که رخ دهد. پیش از اقدام برای انجام پروتز بهتر است که با عوارض احتمالی آشنا شده و پیشگیریهای لازم در این زمینه صورت بگیرد. برای نمونه به یک متخصص مجرب در این زمینه مراجعه شود یا پروسه قالب گیری و نصب به درستی طی شود.
تاثیر پروتز دندان روی رژیم غذایی و نحوه صحبت کردن
اگر یک یا چند دندان در دهان شما وجود نداشته باشد، ممکن است بیان یکسری کلمات به صورت ناواضح انجام گیرد. با انجام پروتز دندانی شاهد ایجاد تغییراتی در نحوه صحبت کردن خود خواهید بود. چراکه در این شرایط جای خالی دندان از دسته رفته پرشده و شخص راحتتر میتواند کلمات را ادا کند. پروتز در واقع قادر به رفع مسائل گفتاری است که به علت ناهمترازی دندانها پیش آمده است.
بعد از اینکه برای انجام پروتز اقدام کردید، دیگر امکان خوردن هر غذایی برای شما وجود دارد و به علت نداشتن دندان، غذاهای مصرفی شما محدود نخواهد شد. همچنین در زمان غذا خوردن، شخص متوجه هیچ دردی نخواهد بود و این مورد یکی از مزیتهای بزرگ به شمار میرود. امکان دارد در روزهای ابتدایی پس از نصب پروتز دندانی، احساس راحتی نداشته باشید و غذا خوردن برای شما کار سادهای نباشد اما این مسئله با گذشت زمان برطرف خواهد شد و داشتن پروتز برای شما تبدیل به عادت میشود.
بایدها و نبایدهای استفاده از چسب پروتز
از چسب دندان مصنوعی به عنوان چسب پروتز نیز یاد میشود. در اصل چسب پروتز به شکل پودری یا کرمی دیده میشود و کمک میکند تا دندانها هیچ حرکتی نداشته باشند و به صورت ثابت روی فک شخص قرار بگیرند. با استفاده از چسب پروتز دیگر شاهد لق شدگی و گشاد شدن دندانهای مصنوعی نخواهیم بود. برای بهکارگیری چسب پروتز، شخص میبایست به یکسری دستورالعملها توجه داشته باشد. باید و نبایدهای استفاده از چسب دندان شامل موارد زیر میشود.
- قبل از استفاده از چسب پروتز از تمیز و خشک بودن آن اطمینان حاصل کنید. تنها یکبار در روز به میزان کافی کرم چسب پروتز روی آن ناحیه گذاشته شود.
- دندان مصنوعی را درون دهان خود بگذارید و به مدت چند ثانیه دهان خود را محکم ببندید. در صورتی که شاهد سرریز شدن چسب بودید، میتوان گفت که استفاده شما از آن زیاد بوده است. بنابراین پاکسازی میزان چسب اضافی انجام خواهد گرفت. در این شرایط خوردن و آشامیدن نیز به مدت پنج دقیقه ممنوع است.
- پیش از خواب، دندان مصنوعی خود را خارج سازید. پس از آن میبایست پاکسازی دندان مصنوعی و کام به درستی انجام گیرد.
- به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندانپزشک دهان و دندان و چگونگی فیکس شدن آنها را مورد بررسی قرار دهد.
طول عمر و ماندگاری پروتز دندانی
افرادی که برای انجام پروتز دندانی اقدام کردهاند، در صورتی که دو هفته ابتدایی را به خوبی پشت سر بگذارند و میان دندان و پروتز آنها هماهنگی برقرار شود، در بلند مدت مراقبت از پروتز دندانی برای آنها سادهتر خواهد بود. لازم به ذکر است که سازگار نبودن پروتز در روزهای ابتدایی مسئلهای طبیعی بهشمار میرود و از آنجایی که در دهان التهاب شکل گرفته است، برای فرد خوردن و آشامیدن ساده نخواهد بود.
دندانهای طبیعی در افراد متفاوت میزان دوام و ماندگاری یکسانی ندارند. پروتزهای دندانی نیز همچون دندانهای طبیعی عمل میکنند و نمیتوان میزان دوام و ماندگاری یکسانی برای آنها متصور شد. البته اگر نکات بهداشتی و مراقبتی را رعایت کنید، میتوانید به صورت طولانی مدت از مزایای پروتز دندانی بهرهمند شوید و تا سالیان سال آن را داشته باشید. بنابراین پس از اقدام برای انجام پروتز دندانی بهتر است از دندانپزشک خود بخواهید که در مورد چگونگی مراقبت از پروتز، شما را راهنمایی کند.
هزینه پروتز دندانی در کلینیک لبخند درمان
امروزه افراد بسیاری با هدف جایگزینی دندان از دست رفته، مایل هستند تا برای انجام پروتز اقدام کنند. شاید برای این افراد سوال پیش بیاید که هزینه پروتز دندانی چقدر است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که در حال حاضر رقم دقیقی را نمیتوان به عنوان هزینه پروتز دندانی بیان کرد. چرا که عوامل متعددی همچون نوع پروتز، ناحیه قرارگیری دندان از دست رفته، تعداد دندان، هزینه متخصص و غیره در تعیین هزینه نهایی پروتز نقش دارند.
دندانپزشک با معاینه شخص میتواند تشخیص دهد که دندان فرد در چه وضعیتی قرار دارد و چه نوع پروتز برای این شخص مناسب است. کلینیک لبخند درمان یکی از بهترین کلینیکهای واقع در غرب تهران بهحساب میآید که میتواند شما را در تعیین بهتری نوع پروتز و روش مناسب نصب یاری دهد. در صورت تمایل برای اطلاع یافتن از هزینه پروتز دندانی میتوانید با کلینیک لبخند درمان تماس حاصل فرمایید و سوالات خود را بپرسید. همکاران ما شما را راهنمایی خواهند کرد.
سخن پایانی
دندانها به دلایل بسیاری همچون پوسیدگی، آسیبدیدگی یا اتفاقات نامترقبه ممکن است از دست بروند. جای خالی دندانها علاوهبر اینکه ظاهر ناخوشایندی دارند و سلامت دهان و دندان شخص را تهدید میکنند، از میزان اعتمادبهنفس شخص نیز میکاهند. به شیوههای متفاوتی میتوان جای خالی این دندانها را پر کرد. پروتز دندانی یکی از بهترین شیوههای درمانی بهحساب میآید که به همین منظور انجام میشود. انواع پروتز دندانی شامل دو نوع ثابت و متحرک هستند که نوع ثابت آن بیشتر مورد استفاده قرار میگیرد. با رعایت نکات مراقبتی از پروتز، شما میتوانید به صورت بلند مدت لبخندی زیبا داشته باشید و از مزایای آن بهرهمند شوید.
سوالات متداول
پروتز کامل چقدر ماندگاری دارد؟
مدت زمان ماندگاری پروتز کامل عموما به ده تا پانزده سال میرسد. در طول این مدت میبایست شخص به صورت سالیانه و منظم به دندانپزشک مراجعه داشته باشد.
آیا انجام پروتز دندان روی چگونگی صحبت کردن اثرگذار است؟
در صورتی که فرد برای اولین بار برای انجام پروتز دندانی اقدام کند، به مدتی زمان نیاز دارد تا به شکل کامل میان دهان و پروتز هماهنگی برقرار شود. برای اینکه بتوانید در عین داشتن پروتز به خوبی صحبت کنید، به کمی تمرین نیاز دارید. با این وجود، نیاز نیست که نگران باشید. چراکه در مدت زمان کوتاهی شاهد برقراری هماهنگی میان حرکت لبها و زبان با پروتز کامل دندان خواهید بود.
آیا پروتز کامل روی چگونگی غذا خوردن اثرگذار است؟
در اوایل کار، غذا خوردن با وجود پروتز کامل آسان نخواهد بود. در حالی که با دندانهای طبیعی به سادگی میتوانید غذا بخورید. چراکه دندانها در استخوان فک ریشه دارند و به سادگی امکان گاز زدن غذا را برای بیمار فراهم میکنند. وقتی از پروتز کامل استفاده میکنید، با گذشت زمان یاد خواهید گرفت که چگونه غذا بخورید. اگرچه تغییر شکل گرفته در چگونگی غذا خوردن محسوس نیست اما با کمی تمرین این مسئله نیز برطرف خواهد شد.
شست و شوی پروتز کامل به چه صورت انجام می شود؟
پروتز کامل دندان نیز همچون دندان طبیعی بعد از هر وعده غذایی به مسواک زدن نیاز دارد. در صورتی که بلافاصله بعد از غذا خوردن، شرایط مسواک زدن برای شما مهیا نبود، میبایست در اولین فرصت برای پاکسازی دندان با مسواک اقدام کنید.
آیا با انجام پروتز کامل شاهد تغییر چهره شخص هستیم؟
امروزه شاهد پیشرفتهای بسیاری در زمینه ساخت پروتز دندانی هستیم. همین مسئله سبب شده که ظاهر پروتز شباهت بسیاری به دندان طبیعی شخص داشته باشد. با انجام پروتز تنها تفاوتی که در ظاهر دندانهای شخص به وجود میآید، این است که دندانهای پوسیده درمان میشوند و لبخند زیبایی از شخص به نمایش گذاشته میشود.