مراقبت های بعد از ارتودنسی دندان
ارتودنسی یکی از شیوههای درمانی به حساب میآید که افراد با هدف رفع ناهنجاریها و نامنظمیهای دندانی از آن استفاده میکنند. با انجام ارتودنسی دندان میتوان دندانهایی صاف و مرتب داشت اما این تمام ماجرا نیست. پس از انجام ارتودنسی دندان باید اطلاعات لازم راجع به نکات مراقبتی کسب کرد. چرا که ارتودنسی دندان نیازمند رعایت نکات مراقبتی است. در صورتی که نسبت به نکات مراقبتی بیتوجه باشید، نمیتوانید از انجام ارتودنسی دندان نتایج خوبی حاصل کنید. برای نمونه پس از انجام ارتودنسی باید با نحوه مسواک زدن و نخ دندان کشیدن صحیح آشنا شد.
پیش از ارتودنسی چه مراقبت هایی نیاز است؟
افرادی که قصد دارند برای انجام ارتودنسی دندان اقدام کنند،حتی قبل از انجام آن نیز باید یکسری نکات را رعایت کنند. از اصلیترین نکات مراقبتی پیش از انجام ارتودنسی میتوان به انتخاب یک متخصص ارتودنسی حرفهای اشاره کرد. چرا که انتخاب متخصص ارتودنسی روی میزان کیفیت، زیبایی و طول درمان ارتودنسی اثرگذار خواهد بود. همچنین با انتخاب یک متخصص ماهر میتوان مانع از ابتلا به بیشتر عوارض احتمالی شد.
بعد از اینکه یک متخصص ارتودنسی خوب را پیدا کردید، میبایست اطلاعات لازم در مورد انواع ارتودنسی را کسب نمایید. البته متخصص ارتودنسی ابتدا شما را معاینه کرده و پس از آن تشخیص میدهد که کدام ارتودنسی برای شما مناسبتر است. در نهایت نیز برای انتخاب نوع ارتودنسی با شما مشورت میشود. در صورتی که نسبت به نکات مراقبتی پیش از ارتودنسی بیتوجه باشید، احتمال دارد پروسه درمان ارتودنسی شما به خوبی انجام نشود یا درمان آن به مدت زمان بیشتری نیاز داشته باشد.
مراقبت های پس از انجام ارتودنسی کدامند؟
ارتودنسی دندان در واقع یک پروسه حرفهای و دقیق به حساب میآید و برای داشتن یک ارتودنسی موفق باید میان بیمار و دندانپزشک همکاریهای لازم صورت بگیرد. پس از انجام ارتودنسی دندان شخص باید بیش از گذشته بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کند. با رعایت بهداشت دهان و دندان، شخص دیگر به عوارض احتمالی دچار نخواهد شد و از طول پروسه درمان کاسته میشود.
از جمله نکات مراقبتی پس از انجام ارتودنسی میتوان به نخ دندان کشیدن، مسواک زدن، استفاده از خمیر دندان مخصوص و دهانشویه اشاره کرد. همچنین در طول این مدت شخص باید رژیم غذایی خاصی را در پیش بگیرد. مراجعات منظم به دندانپزشک جهت تنظیم بریسها انجام میگیرد و برای داشتن یک درمان موفق باید این مسئله را جدی گرفت. اگرچه که مدلهای متنوعی از ارتودنسی وجود دارد اما از اغلب آنها باید به یک شیوه یکسان مراقبت کرد و تفاوت میان نکات مراقبتی در انواع ارتودنسی به صورت جزیی است.
بیشتر بخوانید: عوارض ارتودنسی دندان؛ بعد از ارتودنسی دندان ممکن است به چه عارضههایی رو به رو شویم؟
روزهای ابتدایی ارتودنسی
به هنگام جایگذاری بریسها شما متوجه درد خاصی نخواهید شد. بریسها از قابلیت تنظیم برخوردار هستند و تنظیم بریسها میبایست انجام شود. از این رو، برای مدت زمان کوتاهی ممکن است در حین غذا خوردن مشکل داشته باشید. در برخی موارد شاهد حساسیت دندانها نیز هستیم. در سه روز ابتدایی ارتودنسی از آنجایی که دندانها به فشار وارد از طرف دندانها عادت نکردهاند، امکان دارد احساس درد و ناراحتی داشته باشید. این حس در دندانها و نواحی لب و گونه تا زمانی که بریسها تنظیم شود، ادامه دارد.
برای اینکه از میزان درد و ناراحتی کاسته شود، استفاده از موم یا سیلیکون توصیه میشود. این مواد روی بریسها قرار داده میشوند. برای تسکین درد میتوان از داروهای مسکن و ضد درد همانند ژلوفن نیز استفاده کرد. همچنین شستوشوی دهان به کمک آب گرم و نمک سبب میشود که از درد شخص کاسته شود. با رعایت نکات مراقبتی میتوان به سادگی پروسه درمان ارتودنسی دندان را پشت سر گذاشت.
نخ دندان و مراقبت های بعد از ارتودنسی
پس از انجام ارتودنسی دندان جهت حفظ بهداشت دهان و دندان کشیدن نخ دندان ضروری است. در ابتدا به نظر میرسد که برای کشیدن دندان میان دندانهای ارتودنسی شده، کار سختی در پیش داشته باشید. در این شرایط نخ دندان کشیدن حداقل به مدت یکبار در روز الزامی است. برای نخ دندان کشیدن باید نخهای مخصوصی استفاده کرد. بهتر است هر شب پیش از خوابیدن این پروسه طی شود. نخ دندان ارتودنسی نیز گزینه خوبی برای استفاده بهحساب میآید. این مدل نخها از قابلیت استفاده به صورت چند باره برخوردار هستند. به کمک این مدل نخها پاکسازی دندانها و سیمها به سادگی صورت میگیرد. همچنین بهتر است پیش از نخ دندان کشیدن، نحوه انجام آن را یاد بگیرید.
مسواک زدن و روش صحیح استفاده از آن
در طول درمان ارتودنسی نیز همچون زمان عادی میبایست شخص بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کرده و به صورت منظم دندانهای خود را با خمیردندان مخصوص مسواک زند. در طول درمان ارتودنسی مسواک زدن بعد از هر وعده غذایی یا حداقل دوبار در روز الزامی است. مسواک زدن تنها دو دقیقه از زمان شما را خواهد گرفت. بهتر است که با نحوه مسواک زدن آشنا شوید. مسواک را به صورت موازی با زمین در دست قرار دهید.
سر مسواک باید از یک دندان به دندان بعدی حرکت کند. این عمل باید براساس قوس طبیعی دندانها و لثهها انجام شود. به مدت چند ثانیه باید مسواک روی هر دندان قرار داده شود و هر دندان را با چند بار حرکت بالا و پایین تمیز کرد. در صورت استفاده از مسواک برقی، الزامی برای محکم فشار دادن آن دیده نمیشود. برای مسواک زدن باید به سراغ سطح درونی دندان، بالای دندان و دندانهای عقبی یا همان آسیاها بروید. برای اینکه براکتها را تمیز کنید، مسواک باید به شکل زاویهدار روی آنها قرار بگیرد. حواستان به پاکسازی زیرسیمها نیز باشد. لازم به ذکر است که شخص میبایست هر سه ماه یکبار برای تعویض مسواک یا خمیردندان اقدام کند. تنها به این شکل است که مسواک اثرگذاری خود را از دست نخواهد داد.
خمیردندان مخصوص
به توصیه دندانپزشک خود بهتر است که از خمیر دندان دارای فلوراید استفاده کنید. خمیر دندان دارای فلوراید است و این ماده کمک میکند تا دندانها دچار پوسیدگی نشوند. ماده فلوراید همچنین در تقویت دندانها در طول پروسه ارتودنسی نیز نقش دارد. در صورتی که دندان شما پوسیده شده باشد یا حفرهای در آن به وجود آمده باشد، امکان دارد فلوراید درمانی، گزینه خوبی برای شما به حساب آید. بهتر است از خمیر دندان دارای فلوراید دوبار در روز استفاده شود. به این صورت میتوان از ایجاد پوسیدگیهای دندان جلوگیری کرد.
خوردن و آشامیدن سبب میشود که اسیدهایی در دهان فرد شکل بگیرد. به کمک ماده فلوراید میتوان از دندان در مقابل اسیدهای موجود مراقبت کرد. به این صورت شاهد از دست رفتن مینای دندان نخواهیم بود و پوسیدگی صورت نمیگیرد. بنابراین اگر قصد خرید خمیر دندان را دارید، بهتر است که انتخاب شما خمیردندان مخصوص حاوی فلوراید باشد.
استفاده از دهانشویه برای مراقبت از دندان
در طول پروسه درمان ارتودنسی بهتر است که از دهانشویه جهت حفظ بهداشت دهان و دندان خود استفاده کنید. البته دهانشویه هرگز جایگزینی برای مسواک و نخ دندان به حساب نمیآید. دندانپزشک در انتخاب دهانشویه مناسب، شما را راهنمایی خواهد کرد. بهتر است که از دهانشویه آنتی باکتریال و حاوی فلوراید جهت پاکسازی دهان خود استفاده کنید. پیش از اقدام برای استفاده از دهانشویه بهتر است با نحوه مصرف آن آشنا شوید.
دهانشویه باید به مدت سی ثانیه در دهان شخص چرخانده شود. همچنین فراموش نکنید که دهانشویه نباید قورت داده شود. بعد از اینکه از دهانشویه استفاده کردید، نباید تا یک ساعت مواد غذایی مصرف کنید. استفاده از دهانشویه در کنار مسواک زدن و نخ دندان کشیدن میتواند به بهداشت دهان و دندان شما کمک بسیاری کند.
رژیم غذایی مناسب
تغذیه در طول پروسه درمان ارتودنسی اهمیت بالایی دارد. با داشتن یک رژیم غذایی مناسب میتوان از آسیب به ارتودنسی، پوسیدگی و زرد شدن دندان جلوگیری کرد. خوردن بعضی از غذاها در طول این دوران توصیه نمیشود و بهتر است رژیم غذایی مناسبی را در پیش بگیرید. مواد غذایی سفت، خشک و چسبنده نباید در طول این دوران مصرف شود. از جمله غذاهای ممنوعه در طول ارتودنسی میتوان به آجیل، خشکبار، پاپ کورن، آبنبات و شکلات سفت، آدامس، بلال، چیپس، ذرت، یخ، نانهای تست و سفت، گز، سوهان و غیره اشاره کرد. همچنین در طول دوران درمان ارتودنسی خوردن نوشابه ممنوع است. چرا که اسیدهای موجود در آن باعث ایجاد پوسیدگی در دندان شخص شود.
در حالت کلی، در طول درمان ارتودنسی دندان باید از بریس و سیمهای ارتودنسی مراقبت کرد. از این رو، یک رژیم غذایی مناسب در طول این دوران شامل مواد غذایی نرم میشود. رژیم غذایی باید به صورتی باشد که شخص میزان کافی از کلسیم، پتاسیم، ویتامین C و D دریافت کند. از جمله غذاهای نرم و مفید در طول این دوران میتوان به موز، ماست، ژله، پرتقال، ماکارانی، نودل، سوپ، پوره سیب زمینی، لوبیا پخته، نان نرم، غذاهای دریایی بدون استخوان و غیره اشاره کرد.
مراجعه به موقع به دندانپزشک
پس از انجام ارتودنسی، شخص میبایست به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه نماید. دندانپزشک با معاینه فرد متوجه آسیبهای احتمالی خواهد شد و پیش از اینکه اوضاع دندان وخیم شود، برای درمان آن اقدامات لازم صورت خواهد گرفت. این مراجعات تنها در کنترل دستگاهها خلاصه نمیشود و طی هر جلسه بنا به تشخیص دندانپزشک، تنظیم و فعال سازی دستگاهها انجام میگیرد. هدف از ویزیتهای ماهیانه دندانپزشکی در طول پروسه درمان ارتودنسی را میتوان عوض کردن سیم قوسی ارتودنسی، تنظیم بریسها و نظارت بر پروسه درمان دانست.
هرگز از داشتن مراجعات منظم به دندانپزشک غافل نشوید. چرا که در غیر این صورت امکان دارد پروسه درمان ارتودنسی شما با شکست مواجه شود. این مراجعات از زمانبندی خاصی برخوردار است و برای داشتن یک درمان موفق میبایست این مراجعات را به صورت جدی پیگیری کرد. بعد از هر جلسه، با تنظیم سیمها ممکن است متوجه درد و ناراحتی شوید اما جایی برای نگرانی وجود ندارد. چرا که خیلی سریع این مسئله رفع خواهد شد.
نحوه مراقبت از انواع ارتودنسی
برای محافظت از ارتودنسی متحرک در مقایسه با ارتودنسی ثابت کار سادهتری در پیش دارید. چرا که ارتودنسی متحرک از ویژگی محرک بودن برخوردار است و شما میتوانید آن را از دهان خود بیرون آورید. به این شکل پاکسازی آن به صورت کامل انجام میشود. اقدامات مراقبتی جهت محافظت از ارتودنسی متحرک شامل موارد زیر میشود.
- سه تا چهار بار مسواک زدن در طول روز
- نخ دندان کشیدن و استفاده از دهانشویه
- پاکسازی ارتودنسی متحرک به شکل مداوم
- استفاده از محفظههای مخصوص جهت نگهداری از ارتودنسی متحرک
- پاکسازی ارتودنسی متحرک به کمک آب، صابون و مسواک نرم
- اگر متوجه تغییر حالت آن شدید، سریعا این مسئله را با متخصص در میان بگذارید.
ارتودنسی لینگوال یکی از انواع مدلهای ارتودنسی به شمار میرود. در این مدل ارتودنسی براکت و سیمها به پشت دندان شخص اتصال پیدا کردهاند. تفاوت چندانی میان چگونگی مراقبت از ارتودنسی لینگوال با دیگر انواع ارتودنسیها دیده نمیشود. در مراقبت از ارتودنسی لینگوال باید بیش از هر چیزی به پشت دندانها توجه کرد. پاکسازی دندانها در طول دوره درمان ارتودنسی باید بهگونهای انجام شود که میان دندانهای شخص، عاری از هر گونه جرمی باشد.
در طول دوره درمان ارتودنسی لینگوال افراد کمتر از لحاظ غذایی محدود میشوند. متخصص ارتودنسی شما را در این زمینه راهنمایی خواهد کرد. در طول درمان ارتودنسی لینگوال خوردن غذاهای چرب و دارای دانههای ریز ممنوع است. از آنجایی که ارتودنسی لینگوال هزینه بالاتری دارد، رعایت نکات مراقبتی آن از اهمیت بالایی برخوردار است تا هزینه بیشتری را به شما تحمیل نکند.
مراقبت از ارتودنسی در هنگام ورزش
پیش از هر چیزی باید بدانید که تعارضی میان انجام ارتودنسی و ورزش کردن دیده نمیشود اما در طول ورزش کردن باید یکسری نکات مراقبتی را رعایت کنید تا آسیبی به دندان و ارتودنسی شما وارد نشود. از جمله نکات مراقبتی در طول ورزش کردن میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- در شرایط استفاده از ارتودنسی متحرک باید آن را به هنگام ورزش کردن بیرون آورد.
- انجام ورزشهایی که احتمال دارد به سر و صورت آسیب وارد شود، توصیه نمیشود.
- برای اینکه در طول ورزش کردن از ارتودنسی دندان خود مراقبت کنید، استفاده از محافظهای دندانی یا گارد توصیه میشود.
- به هنگام ورزش کردن محتاط باشید.
- اگر متوجه شدید که به ارتودنسی شما آسیب وارد شده، سریعا این مسئله را با دندانپزشک خود در میان بگذارید.
- در صورتی که شما به صورت حرفهای ورزش میکنید، پیش از اقدام برای انجام ارتودنسی این مسئله را با دندانپزشک خود مطرح کنید.
عدم رعایت مراقبت های بعد از ارتودنسی چه عواقبی دارد؟
تمامی اشخاصی که برای انجام درمان ارتودنسی اقدام میکنند، این کار را با هدف داشتن دندانهایی منظم و لبخندی زیبا انجام میدهند. بعد از انجام ارتودنسی، رعایت نکات مراقبتی حساسیت بیشتری پیدا میکند. در شرایطی که نسبت به مراقبتهای دهان و دندان خود بیتوجه باشید، امکان دارد متوجه پوسیدگی دندان شوید و لبخند شما، زیبایی خود را از دست بدهد.
همچنین در صورت رعایت نکردن نکات مراقبتی امکان دارد که طول درمان و هزینه شخص افزایش پیدا کند. از این رو، شخص پس از انجام ارتودنسی میبایست بهداشت دهان و دندان خود را در اولویت قرار دهد. چکاپهای ماهیانه به شکل منظم نیز باید انجام شود. در صورت بیتوجهی نسبت به نکات مراقبتی، شخص با عوارض زیر مواجه خواهد شد.
- لکههای سفید روی دندان
- التهاب و بیماری لثه
- پوسیدگی دندان
- افزایش طول درمان
- برگشت دندان به جای قبلی خود ( در شرایطی که از نگهدارنده استفاده نشود. )
مراقبت های لازم در هنگام درد، شل شدگی یا شکستن براکت ها
اگر متوجه شدید که براکت شما دچار شل شدگی یا شکستن شده، میبایست سریعا به متخصص مراجعه کرده و برای برطرف کردن آن اقدام کنید. براکت شل شده، متحرک یا شکسته دارای تیزی و برندگی است و امکان آسیب زدن به دهان را در پی دارد. از این رو، تا پیش از رسیدن متخصص ارتودنسی انجام یکسری اقدامات ضروری است. با انجام این اقدامات آسیب وارده به بافتهای دهانی به حداقل میرسد. در این شرایط به یک موچین نیاز دارید تا وضعیت قرارگیری براکتهای آسیب دیده را بهبود دهید. به این شکل احتمال آسیب بافتهای دهانی کاهش پیدا میکند.
اگر متوجه شدید که سیم براکت شما پاره شده است نیز باید از وسیلهای همچون ناخن گیر کمک بگیرید. به کمک ناخن گیر شما باید اقدام به برش دادن قسمتی از سیم کنید که دارای لبه تیز است. همچنین باید نقاط تیزی را که به علت شکستگی پدید آمدهاند را به کمک وکس یا همان موم ارتودنسی پوشش دهید. به این صورت از محیط دهانی محافظت میشود.
در هفته ابتدایی که ارتودنسی روی دندانها قرار میگیرد، ممکن است شخص متوجه یکسری درد و حساسیتهایی شود. در این شرایط شخص میبایست نکات مراقبتی را رعایت نماید تا این درد را به حداقل رساند. از جمله نکات مراقبتی در این زمینه میتوان به موارد زیر اشاره کرد. با رعایت این موارد به مرور احساس بهتری خواهید داشت و درد شما تسکین مییابد.
- به کارگیری کمپرس سرد
- به کارگیری مومهای ارتودنسی
- داشتن رژیم غذایی مناسب و مصرف مواد غذایی نرم
- مصرف مسکن در صورت لزوم
- مصرف مواد غذایی سرد همچون بستنی
- پرهیز از مواد غذایی اسیدی
- شستوشوی دهان به کمک آب نمک
توجه: قیمت ارتودنسی دندان؛ بررسی کامل عوامل موثر بر قیمت ارتودنسی و اطلاع از قیمت انواع آن
سخن پایانی
ارتودنسی از جمله درمانهای رایج حوزه دندانپزشکی به حساب میآید که به منظور درمان نامنظمی و کجی دندان انجام میگیرد. با انجام ارتودنسی دندان ظاهر دندانهای شما بهبود پیدا خواهد کرد اما باید حواستان به نکات مراقبتی پس از آن نیز باشد. پس از انجام ارتودنسی به منظور حفظ بهداشت دهان و دندان میبایست از مسواک، خمیردندان مخصوص، نخ دندان، دهانشویه و غیره استفاده کرد. پس از انجام ارتودنسی دندان باید رژیم غذایی خاصی را در پیش بگیرید تا اختلالی در روند درمانی شما به وجود نیاید. برای نمونه، خوردن غذاهای سفت، سخت و چسبنده توصیه نمیشود. همچنین مراجعات منظم به دندانپزشک جهت انجام معاینه الزامی است.
سوالات متداول
درمان ارتودنسی چقدر طول می کشد؟
طول درمان ارتودنسی در واقع به نوع مشکل و میزان همکاری شخص با دندانپزشک بستگی دارد. در بعضی مواقع تکنولوژیهای نوین، تشخیص درست و برنامههای درمانی کمک میکنند تا طول دوره درمان کمتر شود. عموما در مواردی که ست کامل سیمکشی دندانها انجام میگیرد، طول دوره درمان ۱۸ تا ۲۷ ماه تخمین زده میشود. برای داشتن طول درمان کوتاهتر میبایست بعضی موارد همچون مراجعه مرتب به دندانپزشک، توجه به دستورالعمل دندانپزشک، مراقبت از بریسها و توجه به بهداشت دهان و دندان را رعایت کرد.
در طول پروسه درمان شخص چند دفعه باید به متخصص مراجعه نماید؟
نیازهای هر شخص تعیین میکند که فرد به چند جلسه مراجعه نیاز دارد. برای اغلب اشخاص گفته میشود که هر پنج تا ده هفته، مراجعهای به متخصص داشته باشند. در صورتی که شخص در شرایط خاصی به سر ببرد، بهتر است که تعداد جلسات بیشتر باشد.
در طول درمان ارتودنسی بیمار چه وظیفهای دارد؟
ارتودنسی از جمله درمانهای طولانی مدت به حساب میآید. براکتها و درحالت کلی دستگاه ارتودنسی از حساسیت بالایی برخوردار است. از این رو، نگهداری از آنها اهمیت بالایی دارد. چرا که درصورت بروز مشکل، طول دوره درمان افزایش پیدا میکند. در طول دوره درمان ارتودنسی مصرف غذاهای سخت و چسبناک ممنوع است.
مصرف چه غذاهایی در طول دوره درمان توصیه نمی شود؟
خوردن غذاهای سخت، چسبنده و ترد توصیه نمیشود. استفاده از غذاهای سخت امکان شل شدگی، خم شدن و شکستن بریسها را به دنبال دارد. همچنین مواد غذایی همچون میوه و سبزیجات را شخص باید به صورت قطعه قطعه مصرف کند.
ارتودنسی دندان چقدر هزینه دارد؟
عوامل متعددی در تعیین هزینه نهایی ارتودنسی دندان نقش دارند. از جمله این عوامل میتوان به شدت مشکل، پیچیدگی درمان و مدت زمان درمان اشاره کرد. برای اطلاع یافتن از هزینه نهایی میبایست به کلینیک مراجعه کرده و توسط دندانپزشک معاینه شد. دندانپزشک وضعیت شما را بررسی کرده و هزینه نهایی را برای شما محاسبه میکند.
