مراقبت های لازم پس از جراحی دندان
تخریب بیش‌ازحد دندان یا پوسیدگی عمیق آن سبب می‌شود هیچ درمان ترمیمی اثربخشی برای دندان بیمار وجود نداشته باشد؛ در این شرایط دندان‌پزشک توصیه می‌نماید تا دندان خراب از دهان بیمار خارج شود. گاهی دندان بدون مشکل خاصی با کمک ابزار مخصوص کشیده می‌شود اما در برخی موارد بنا به دلایلی خارج نمودن دندان نیاز به جراحی دارد. نحوه قرارگیری دندان یا شکسته شدن آن موجب می‌شود تا دندان‌پزشک برای خارج نمودن ریشه دندان دست به عمل جراحی بزند. جراحی دندان مانند تمام پروسه‌های درمانی نیازمند مقدمات و مراقبت‌های بعدی است. بنابراین بهتر است قبل از هر اقدامی با مراقبت های لازم پس از جراحی دندان آشنا شوید تا دروه درمان آرام‌تری سپری نمایید.
چه مراقبت هایی قبل از جراحی دندان لازم است؟
جراحی دندان، معمولاً عمل سنگینی به‌شمار نمی‌آید اما بهتر است شما قبل از شروع فرآیند درمان، دندان‌پزشک را در جریان مشکلات یا بیماری‌های احتمالی خود قرار دهید. همچنین باید اطلاعات مهم زیر را قبل از جراحی به متخصص ارائه دهد:
- داشتن بیماری‌های زمینه‌ای مانند فشارخون، بیماری قلبی، سکته مغزی، پیوند اعضاء و…. همچنین در برخی موارد ممکن است دندان‌پزشک قبل از انجام جراحی به نامه تأیید پزشک معالج شما نیاز داشته باشد.
- نوع داروهای مصرفی خود را، اعم از مکمل‌های غذایی، آرامبخش‌ها، داروهای فشارخون، داروهای رقیق‌کننده خون و… را به دندان‌پزشک اعلام کنید. درصورتی که از داروهای رقیق‌کننده خون استفاده می‌کنید باید 24 ساعت قبل از جراحی مصرف دارو را قطع نمایید.
- درصورت داشتن سابقه خونریزی لثه حتماً آن را به متخصص بگویید.
- اگر حساسیت به دارویی خاص یا داروهای بی‌حسی دارید آن را در فرم پذیرش یادداشت نمایید.
- بعد از جراحی شما به غذاهای رقیق و پوره شده احتیاج دارید، پس بهتر است قبل از شروع درمان آن‌ها را آماده نمایید.
پس از جراحی دندان چه مراقبت هایی نیاز است؟
بعد از جراحی دندان، محل جراحی شده با کمک یک گاز استریل پوشانده می‌شود و احتمالاً دندان‌پزشک از شما می‌خواهد مراقب باشید تا گاز حدود 4 ساعت سر جای خود باقی بماند. بعد از گذشت این مدت شما بهتر است یک نوشیدنی خنک مانند آبمیوه مصرف کنید، درصورت تمایل می‌توانید بستنی نیز میل نمایید. همچنین دندان‌پزشک تأکید می‌کند غذاهای جویدنی مصرف نکنید و از صحبت کردن بپرهیزید تا دوران نقاهت شما سپری شود. در برخی موارد جراحی دندان با بخیه به لثه پایان می‌یابد، در اینگونه شرایط بهتر است بیشتر مراقب ناحیه درمان باشید تا مشکلی برای سلامتی شما پیش نیاید.
روزهای اولیه پس از جراحی شما باید طبق توصیه‌های دندان‌پزشک عمل نمایید تا هرچه زودتر به برنامه زندگی عادی خود بازگردید. روز بعد از جراحی خونریزی لثه قطع می‌گردد اما این به آن معنی نیست که شما نیازی به مراقبت ندارید، درنتیجه بهتر است به برنامه مراقبتی خود ادامه دهید.
در 48 ساعت اولیه پس از جراحی چه مراقبت هایی نیاز است؟
بهتر است قبل از اقدم جهت جراحی دندان از مراقبت‌ها و نکاتی که لازم است در 48 ساعت اولیه آن‌ها را رعایت نمایید اطلاعات کافی داشته باشید. مسلماً شروع یک درمان آگاهانه به شما کمک می‌کند تا از بروز خطرات احتمالی جلوگیری نمایید. نکات مراقبتی روزهای اولیه پس از درمان عبارتند از:
- آب دهانتان را به بیرون تف نکنید: بیرون پرتاب کردن آب دهان سبب خروج لخته خون از محل جراحی می‌گردد و خونریزی لثه قطع نمی‌شود. بهتر است شما آب دهانتان را که حاوی خون‌آبه است بدون فشار و به آرامی تخلیه کنید.
- مسواک نزنید: بهتر است تا 48 ساعت ناحیه درمان را مسواک نزنید. بعد از گذشت این مدت به آرامی محل زخم را تمیز نمایید.
- تغذیه مناسب داشته باشید: برنامه غذایی خود را به‌صورتی درنظر بگیرید که دوره بهبودی شما سریع‌تر طی شود. بهتر است در چند روز ابتدایی غذاهای کم حجم، مقوی و نرم مانند سوپ‌ها، برنج، ماکارونی و… میل نمایید. از مصرف مواد غذایی سفت، غذاهای پرادویه یا خیلی داغ بپرهیزید، همچنین بهتر است نوشیدنی‌های خنک و بستنی بیشتر مصرف نمایید. در روزهای ابتدایی هرگز نوشیدنی الکلی مصرف نکنید.
- مصرف دارو: داروهایی که دندان‌پزشک شما توصیه کرده است را به موقع مصرف نمایید تا هیچگونه التهاب یا مشکل خاصی پیش نیاید.
- عدم اعمال فشار: هرکاری که سبب ایجاد فشار در ناحیه جراحی می‌شود را کنار بگذارید. فشار ممکن است درصورت صحبت کردن، خندیدن، خوردن غذاهای سفت و کشیدن سیگار یا قلیان ایجاد شود.
- استراحت کافی: جراحی دندان نیز مانند هر جراحی ضعف و بی‌حالی دارد، بنابراین هرچه استراحت شما بعد از جراحی بیشتر باشد شما سریع‌تر نیروی خود را به‌دست می‌آورید. عدم انجام فعالیت‌های سنگین و ورزش‌های پرفشار در چند روز ابتدایی روند بهبودی را تسریع می‌بخشد.
- رعایت بهداشت دهان و دندان: ناحیه جراحی شده، بسیار حساس و واکنش‌پذیر است، بنابراین وجود هرگونه غذا یا خوراکی در محل زخم ممکن است سبب ایجاد عفونت گردد. همچنین باقی مانده مواد غذایی مانع از بهبودی لثه می‌گردد. تمیز نگهداشتن دهان، استفاده از مسواک نرم و قرقره کردن محلول آب و نمک سبب تمیزی و بهداشت دهان و دندان می‌شود و از هرگونه عفونت جلوگیری می‌کند.
شرایط دهان و لثه پس از جراحی دندان
در روزهای ابتدایی بعد از جراحی و کشیدن دندان مشکلاتی نظیر عدم توانایی در باز و بسته کردن دهان طبیعی است. این مسئله غذا خورن و صحبت کردن را برای شما دشوار می‌کند و حتی ممکن است با این کار به قسمتی از زخم فشار وارد شود. با ترمیم کامل زخم در ناحیه جراحی شده این مشکل کاملاً برطرف می‌گردد و دیگر اثر از آن باقی نمی‌ماند. همچنین ممکن است پس از جراحی دندان، لثه‌های شما به مدت چند روز دردناک باشند، متورم شود یا خونریزی کنند. به‌طورکلی با رعایت دستورالعمل‌های توصیه شده توسط دندان‌پزشک، شما می‌توانید خود را در برابر عوارض پس از جراحی دندان محافظت کنید.
درصورت لزوم از داروهای مسکن جهت تسکین درد مصرف نمایید یا برای کاهش تورم در ناحیه درمان از کیسه یخ استفاده کنید. اگر درد، تورم و خونریزی تا مدت طولانی پس از جراحی ادامه داشت حتماً با دندان‌پزشک خود مشورت نمایید.
در صورت عدم مراقبت های لازم پس از جراحی دندان چه مشکلاتی خواهیم داشت؟
عدم مراقبت صحیح پس از جراحی دندان ممکن است باعث بروز مشکلات جدی شود. به‌طورکلی، درصورت رعایت نکردن توصیه‌های دندان‌پزشک پس از عمل جراحی دندان، ممکن است با مشکلاتی مانند درد شدید، التهاب، خونریزی زیاد و عفونت روبه‌رو شوید. برای جلوگیری از این مشکلات، باید برای مدت زمان توصیه شده توسط دندان‌پزشک خود در مراقبت از ناحیه عمل شده جدی باشید. مراقب هرگونه علائم غیر عادی باشید و در صورت بروز مشکل به دندان‌پزشک خود مراجعه کنید.
یکی از مشکلات شایعی که اغلب بیماران بعد از کشیدن دندان تجربه می‌کنند، خشکی حفره دهان نام دارد. اگر به هر علت لخته خون از ناحیه جراحی شده خارج شود، استخوان فک و اعصاب در این قسمت در معرض هوا و ذرات غذا قرار می‌گیرند. خشکی دهان 2 الی 3 روز بعد از جراحی اتفاق می‌افتد و درصورت عدم رعایت نکات مراقبتی ممکن است منجر به ایجاد درد شدیدی شود. این درد گاهی آنقدر شدت دارد که گوش و حلق را نیز درگیر می‌نماید و سبب بو و طعم بد دهان می‌شود. درصورتی که این مشکل به‌موقع درمان نشود سبب عفونت جدی دهانی می‌گردد. لذا بهتر است در اولین فرصت به دندان‌پزشک مراجعه نمایید.
پیشنهاد مطالعه: درد جراحی دندان؛ با رعایت چه نکاتی می‌توانیم درد جراحی دندان را کاهش دهیم؟
سخن پایانی
جراحی دندان تنها به کشیدن دندان ختم نمی‌شود، بلکه هرگونه جراحی که روی استخوان فک و دندان‌ها انجام شود را شامل می‌شود. اغلب اوقات نام «جراحی دندان» برای برخی بیماران وحشت‌آور است و فرآیند درمان را بسیار سخت و دردناک تصور می‌کنند. اما بهتر است بدانید جراحی دندان یکی از شایع‌ترین درمان‌ها در دندانپزشکی محسوب می‌شود و به عنوان یک عمل سرپایی شناخته شده است. شما نیز اگر کاندیدای این جراحی هستید با اطلاع از مراقبت های لازم پس از جراحی دندان می‌توانید پس از چند روز استراحت فعالیت‌های خود را ازسر بگیرید.
پاسخ به سؤالات متداول
1-آیا جراحی دندان در دوران بارداری خطرناک است؟
درصورتی که این اقدام در 3 ماهه دوم بارداری انجام شود مانعی ندارد.
2-آیا هزینه جراحی دندان توسط بیمه پوشش داده می‌شود؟
بله، جراحی دندان یک درمان دندانپزشکی است که تحت پوشش بیمه انجام می‌شود. جهت اطلاع از هزینه درمان می‌توانید از بیمه تحت پوشش خود سؤال فرمایید.
3-آیا پس از کشیدن دندان درد فک به سراغ بیمار می‌آید؟
درصورتی که جراحی دندان به عضلات فک آسیب رسانده باشد ممکن است بیمار درد فک را تجربه کند. بروز این عارضه به مهارت دندان‌پزشک در جراحی دندان بستگی دارد.
4-چگونه جای زخم جراحی سریع‌تر بهبود می‌یابد؟
پروسه جراحی دندان یک اقدام تهاجمی است، درنتیجه ایجاد زخم یک موضوع کاملاً طبیعی محسوب می‌شود. زخم ایجاد شده به مرور زمان و بعد از چند روز کاملاً بهبود می‌یابد، اما اگر زخم بعد از مدت مشخصی ناپدید نشد ممکن است مشکل بزرگ‌تری وجود داشته باشد. درصورتی که دندان‌پزشک شما باتجربه و ماهر باشد بافت لثه شما دچار آسیب نمی‌شود، درنتیجه زخم عمیقی هم ایجاد نخواهد شد و آثار جراحی بعد از چند روز کاملاً ازبین می‌رود.
5-چه زمانی به جراحی دندان نیاز داریم؟
اگر دندانی دچار آسیب شدید شود که هیچ راه‌حل درمانی و ترمیمی نداشته باشد، به تشخیص دندان‌پزشک دندان باید از دهان خارج شود. اگر موقعیت دندان به‌نحوی باشد که کشیدن را دشوار کند یا دندان شکسته باشد و ریشه داخل لثه باقی‌مانده باشد، دندان‌پزشک با جراحی اقدام به خارج نمودن دندان می‌نماید.
