سفید کردن کامپوزیت دندان
کامپوزیت دندان نوعی روکش موقتی است که پس از گذشت مدتی، رنگدانههای موجود در موادغذایی و خوراکیها روی رنگ آن تأثیر میگذارند. این تغییر رنگ باعث نارضایتی فرد میشود. سفیدکردن کامپوزیت دندان راهکارهایی دارد که میتوان آنها را در خانه امتحان کرد؛ این راهکارها میتوانند از تغییر رنگ کامپوزیت جلوگیری کنند. از طرفی دندانپزشک نیز میتواند نسبت به سفیدکردن کامپوزیت دندان بیمار اقدام نماید و آن را به رنگ اولیه بازگرداند. علت تغییر رنگ دندان میتواند منشأ گوناگون داشته باشد؛ با شناخت این علتها میتوان از زردشدن یا تغییر رنگ کامپوزیت دندان جلوگیری کرد.
علت تغییر رنگ کامپوزیت چیست؟
کامپوزیت و لمینت دندان هر دو روکشهایی هستند که در ترمیم یا اصلاح زیبایی لبخند استفاده میشوند. کامپوزیتها چندین نوع دارند که از نظر جنس مواد و قیمت با یکدیگر متفاوت هستند. هر چقدر کامپوزیت از برند بهتری تهیهشده باشد، دیرتر تغییر رنگ میدهد. اما اگر کامپوزیت از یک جنس نامرغوب تولیدشده باشد، پس از مدت کوتاهی تغییر رنگ آن مشاهده خواهد شد. برخی از برندهای قدیمی و مشهور کامپوزیت، در برابر تغییر رنگ مقاومت بالایی دارند و رضایت اغلب بیماران را تاکنون جلب کردهاند.
تغییر رنگ کامپوزیت به 4 نوع تقسیم میشود. نوع اول بیمارانی هستند که کامپوزیت آنها به رنگ قهوهای نزدیک است. نوع دوم کمی طبیعیتر هستند و رنگی مایل به زرد در آنها پدیدار میشود. نوع سوم تغییر رنگ کامپوزیت، رنگ تیره و زرد است. نوع چهارم بسته به جنس کامپوزیت به رنگ زرد متمایل به قرمز هستند. عواملی که باعث میشوند تا رنگ کامپوزیت طی گذشت زمان تغییر کند، عبارتند از:
- برگشت لثه
- آسیب دندان
- جنس و کیفیت کامپوزیت
- مواد ونیر
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندانها
- تغییر رنگ چسب ونیر
- مهارت دندانپزشک
- رژیم غذایی نامناسب
آیا می توان کامپوزیت را سفید کرد؟
افرادی که به حفظ سلامت کامپوزیت خود اهمیت نمیدهند، پس از مدتی جویای راهی برای سفیدکردن کامپوزیت خواهند بود. اما بهراستی میتوان کامپوزیت را سفید کرد؟ درحقیقت این کار شدنی است اما مراحل سختی دارد که بیمار باید تمام آنها را پشتسر بگذارد. این مراحل بهقدری دشوار هستند که اغلب دندانپزشکان برای سفیدکردن دندانهای تیره یا زرد، راه بلیچینگ دندانها را به بیمار توصیه میکنند. بلیچینگ، دندانها را سفید میکند اما مانند کامپوزیت نیازمند نگهداری اصولی است. بیمارانی که برای روشنکردن دندانها از بلیچینگ استفاده کردهاند متقاضی مناسبی برای کامپوزیت هستند.
سفیدکردن کامپوزیت دندان بسته به شدت تغییر رنگ آن تعیین میشود. از آنجایی که کامپوزیت انواع مختلفی دارد، شدت تغییر رنگ نیز در هر نوع و برند متفاوت خواهد بود. درجه رنگ کامپوزیت از شدت بسیار کم تا زیاد متغیر است و دندانپزشک طبق این ملاک در رابطه با سفیدکردن آن تصمیم میگیرد. پالیشکردن یکی از روشهای سفیدنمودن کامپوزیت است که تنها درصورت بروز تغییر رنگ سطحی انجام میشود.
نحوه سفید کردن کامپوزیت دندان
روشهای خانگی میتوانند از تغییر رنگ کامپوزیت جلوگیری کنند یا کمی آن را سفید نمایند. بهداشت دهان و دندان همیشه یکی از راههای جلوگیری از مشکلاتی است که در محیط دهان بهوجود میآیند. مسواکزدن، کشیدن نخ دندان و… پس از خوردن وعده غذایی، رنگ کامپوزیت را مثل روز اول سفید نگه میدارد. مواد رزینی کامپوزیت در برابر مسواکهایی که فرچههای سفت دارند، مقاوم نیستند. درحقیقت باید پس از انجام کامپوزیت، مسواک مناسب و نرمی را تهیه کنید تا آسیبی به سطح سفید آن وارد نشود.
غذاهایی که از رنگدانههای زیاد تشکیل شدهاند، مستقیماً روی رنگ کامپوزیت اثر میگذارند و آن را تیره یا زرد میکنند. بهتر است در وعدههای غذایی از صرف این نوع خوراکیها پرهیز شود تا رنگ دندان ثابت باقی بماند. خوراکیهای مصنوعی بیش از سایر خوارکیها به کامپوزیت آسیب میرسانند و بهتر است از مصرف آنها خودداری شود. جدا از راهکارهای خانگی برای سفیدکردن کامپوزیت، میتوان با مراجعه به کلینیکهای دندانپزشکی از روشهای علمی هم بهره برد. بلیچینگ دندان برای افرادی که کامپوزیت انجام دادهاند گزینه مناسبی نیست اما روش پالیش تأثیرگذاری عالی دارد.
پالیش کردن کامپوزیت
تغییر رنگ کامپوزیت پس از مدت طولانی امری طبیعی است و حتی با رعایت مراقبتهای اصولی نیز نمیتوان از بروز آن جلوگیری نمود. یکی از روشهایی که دندانپزشک در از بینبردن این لکهها و تغییر رنگ کامپوزیت استفاده میکند، پالیشکردن است. پالیشکردن در تمام مواقع چارهساز نیست. افرادی که نسبت به رنگ کامپوزیت خود احساس نارضایتی دارند باید سریعتر نسبت به پالیشکردن آن اقدام نمایند؛ اگر زمان بسیاری از ایجادشدن لکه یا تغییر رنگ گذشته باشد، پالیشکردن پاسخ مثبتی نخواهد داشت.
گاهی پالیشکردن کامپوزیت هم نمیتواند تأثیری در سفیدشدن آن داشته باشد. زمانی که پالیشکردن پاسخ مثبت در سفیدشدن کامپوزیت ندارد، یعنی کامپوزیت تغییر بسیاری داشته و نمیتوان آن را اصلاح کرد. در این شرایط دندانپزشک راهی جز تعویض کامپوزیت ندارد. تعویض کامپوزیت به معنای برداشتن کامل ونیر قبلی و جایگزاری ونیر جدید است.
مراجعه مداوم به دندان پزشک
کامپوزیت نسبت به لمینت حساسیت بیشتری دارد؛ این نوع روکش در برابر تغییر رنگ، ضعیف عمل میکند. دندانپزشک پس از کامپوزیت به بیماران توصیه میکند تا در دورههای زمانی مشخصی به کلینیک مراجعه کنند. در طول این مراجعه مداوم، دندانپزشک هر عاملی را که سبب آسیب به کامپوزیت میشوند را به بیمار گوشزد میکند. از طرفی رعایت توصیههای دندانپزشک از تغییر رنگ کامپوزیت جلوگیری مینماید. همچنین دندانپزشک میتواند عادت تخریبکننده بیمار را شناسایی کند. بنابراین با مراجعه مداوم به دندانپزشک میتوان از تغییر رنگ دندانها جلوگیری نمود.
استفاده از پراکسید هیدروژن
استفاده از پراکسید هیدروژن در جهت سفیدکردن کامپوزیت، کمی ریسک محسوب میشود. برای جلوگیری از آسیب ناشی از مصرف پراکسید هیدروژن، بهتر است با دندانپزشک مشورت کرد. البته یک دندانپزشک متخصص درصورت لزوم استفاده از این ماده را به بیمار توصیه میکند. نحوه استفاده از پراکسید هیدروژن بسیار ساده است. بیمار باید پس از مسواکزدن دندانها، از این ماده استفاده کند. بهترین راه استفاده از پراکسید هیدروژن، ترکیب با آب و سپس قرقرهکردن آن است. پراکسید هیدورژن روی کامپوزیت باقی میماند و باید پس از قرقره آن، از مسواکزدن برای جلوگیری از آسیب استفاده کرد.
از بین بردن زردی ایجاد شده روی کامپوزیت
زردشدن کامپوزیت زیبایی لبخند را تهدید میکند. باید با رعایت اصول نگهداری از کامپوزیت، از ایجاد زردی روی آن جلوگیری کرد. اما اگر لکه زرد روی کامپوزیت ایجادشده باشد، روش باندینگ دندان میتواند دوباره کامپوزیت را درخشان کند. باندینگ کامپوزیت نمیتواند آن را مانند روز اول سفید و درخشان کند و روشی است که مقداری از زیبایی از دسترفته آن را باز میگرداند. روشهای خانگی از بینبردن زردی ایجادشده روی کامپوزیت هم میتوانند مؤثر واقع شوند.
دندانپزشکان برای افرادی که روی زردشدن کامپوزیت خود حساس هستند، توصیه میکنند تا حین مسواکزدن از خمیردندان مخصوص استفاده نمایند. خمیردندانهایی درخصوص دندانهای کامپوزیتشده تولید میشوند که با ساختار این مواد سازگار هستند. این نوع خمیردندان هیچگونه سایشی را روی سطح دندان ایجاد نمیکند و تنها لکههای زرد را از روی کامپوزیت محو میکند. عدم وجود ترکیبات آسیبزا در این خمیردندانها اثباتشده است.
سفید کردن کامپوزیت با بلیچینگ
بعضی از بیماران که دندانهای طبیعی زیبایی دارند، برای سفید و روشنکردن دندانها از روش بلیچینگ استفاده میکنند. در این روش با استفاده از ترکیبات شیمیایی میتوان رنگ طبیعی دندانها را چند درجه روشنتر کرد. با این حال رنگ دندانها پس از بلیچینگ امکان تغییر دارد و این روش نمیتواند بهطور دائمی دندانهای طبیعی را روشن نگه دارد. برخی افراد تصور میکنند که با بلیچینگ کامپوزیت هم میتوان زردی و تیرگی آن را کاهش داد. درحالیکه اغلب دندانپزشکان این مطلب را تأیید نمیکنند و نسبت به اجراکردن این ایده مخالفت مینمایند.
ساختار کامپوزیت با دندان طبیعی متفاوت است؛ این موضوع میتواند یکی از دلایل اصلی در پاسخ منفی به روش بلیچینگ در سفیدکردن کامپوزیت باشد. افرادی که از کامپوزیت برای ترمیم دندانهای خود استفاده کردهاند نیز نمیتوانند پاسخ مثبتی از بلیچینگ در سفیدکردن کامپوزیت دریافت کنند. در اجرای بلیچینگ، متخصص از هیدروژن پراکسید و کارباماید پراکسید استفاده میکند؛ این دو ماده از نظر شیمیایی نمیتوانند در رنگ کامپوزیت تأثیرگذار باشند.
راهکارهایی برای پیشگیری از تغییر رنگ کامپوزیت دندان
رعایت بهداشت دهان و دندان پس از خوردن غذا و خوراکی رابطه مستقیمی با تغییر رنگ کامپوزیت دارد. با مسواکزدن و استفاده از نخدندان میتوان اثر تغییر رنگ توسط غذاها را کاهش داد. همچنین برخی از دهانشویههای مخصوص که دندانپزشک آنها را توصیه میکند نیز تأثیر قابل توجهی در سفیدماندن کامپوزیت میگذارند. بدیهی است که خوردن میوههای رنگدانهدار و نوشیدنیهای کافئینی، رنگ کامپوزیت را در مدت کوتاهی تغییر میدهند. قهوه یکی از نوشیدنیهای سرشار از رنگدانه است و نوشیدن آن در مدت زمان طولانی رنگ دندانها را تیره خواهد کرد.
افرادی که بهتازگی کامپوزیت انجام دادهاند و دخانیات مصرف مینمایند، تغییر رنگ را بهصورت واضح روی کامپوزیت خود مشاهده میکنند. افراد سیگاری باور دارند که تنها دندان طبیعی در اثر مصرف سیگار زرد میشوند؛ درحقیقت دود سیگار روی کامپوزیت هم تأثیر مخربی میگذارد و پس از مدتی آن را بدرنگ میکند. تغییر رنگ کامپوزیت درصورت رعایت تمام نکات لازم، باز هم رخ میدهد و نمیتوان آن را ثابت نگهداشت.
پیشنهاد مطالعه: قیمت کامپوزیت دندان چقدر است؟ بررسی قیمت انواع کامپوزیت
کلام آخر
کامپوزیت دندان بسته به نوعی که دارد، از مواد مختلفی ساخته میشود. این مواد میتوانند درجه متفاوتی از مقاومت در برابر ایجاد لکه یا تغییر رنگ را داشته باشند. برخی بیماران استفاده از روش بلیچینگ را در سفیدکردن دندان مؤثر میدانند؛ درحقیقت بلیچینگ برای دندانهای طبیعی کاربرد دارد و بهتر است برای کامپوزیت از روش پالیشکردن استفاده شود. سفیدکردن کامپوزیت دندان پس از مدتی دشوار میشود و بهترین کار این است که بیمار بهطور مداوم دندانپزشک را ملاقات کند. همچنین راهکارهای خانگی برای جلوگیری از تغییر رنگ کامپوزیت میتوانند بسیار مفید کاربردی باشند.
سؤالات متداول
- آیا استفاده از خمیردندانهای عادی به کامپوزیت آسیب میرساند؟
خیر. استفاده از خمیردندان مخصوص کامپوزیت برای جلوگیری از سابیدهشدن و تغییر رنگ مناسبتر هستند. دندانپزشکان توصیه میکنند برای جلوگیری از تغییر رنگ کامپوزیت از خمیردندانهای مخصوص استفاده کنید.
- مراجعه به دندانپزشک چه فایدهای دارد؟
دندانپزشک میتواند لکهها و زردشدن کامپوزیت را از بین ببرد؛ اما اگر مدت بسیاری از ایجادشدن لکه یا زردشدن آن گذشته باشد، این مشکل با روشهای سطحی برطرف نخواهد شد.
- چه زمانی باید نسبت به سفیدکردن کامپوزیت اقدام کرد؟
با مشاهده لکه یا تغییر رنگ واضح بر روی کامپوزیت، باید نسبت به سفیدکردن آن اقدام نمود. در این حالت دندانپزشک میتواند با استفاده از روش پالیشکردن مشکل را رفع کند.
- آیا میتوان از تغییر رنگ کامپوزیت دندان جلوگیری کرد؟
بله. با رعایت بهداشت دهان و دندان، رژیم غذایی مناسب، عدم استعمال دخانیات بهخصوص سیگار و… میتوان از تغییر رنگ کامپوزیت جلوگیری کرد.
- خمیردندانهای سفیدکننده در سفیدکردن کامپوزیت مؤثر هستند؟
خمیردندانهای سفیدکننده حاوی موادی هستند که میتوانند به کامپوزیت آسیب وارد کنند. بهتر است از خمیردندانهای مخصوص کامپوزیت برای سفیدکردن آنها استفاده کرد.