مزایا و معایب ارتودنسی
از مزایا و معایب ارتودنسی جه میدانید؟ ناهنجاری‌های دهان و دندان، نامرتبی دندان‌ها و همچنین فرم نامناسب فک همگی از جمله مشکلاتی هستند که علاوه‌بر ایجاد ظاهری نازیبا، سلامتی بیمار را تهدید می‌نمایند. یک‌دست و صاف بودن دندان‌ها مسئله بسیار مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد؛ چراکه بهم ریختگی دندان‌ها سبب تمیز نشدن درست آنها می‌شود؛ این موضوع سبب می‌گردد تا به مرور زمان فرد دچار پوسیدگی دندان یا بیماری‌های لثه شود. از طرفی لازمه داشتن لبخندی زیبا، علاوه‌بر اصلاح فرم دندان‌ها، نیاز به رفع ناراحتی‌های فک بالا و پایین نیز خواهد داشت. ارتودنسی دندان روشی درمانی است که تمام این مشکلات را برطرف می‌نماید. ارتودنسی دندان انواع مختلفی دارد و معمولاً دندان‌پزشک باتوجه به مشکل بیمار و سبک زندگی وی بهترین شیوه را پیشنهاد می‌دهد. در این مطلب قصد داریم تا به معرفی کامل مزایا و معایب این روش درمانی بپردازیم.
آشنایی با مزایا شگفت انگیز ارتودنسی
درمان ارتودنسی به عنوان یک راه حل برای درمان مشکلات دهان، دندان و فک محسوب می‌شود. بیمارانی که دارای ناراحتی‌هایی مانند تراکم دندانی، فرسایش دندان‌ها، عدم جفت شدن هنگام بستن دهان، جابه‌جایی‌های غیرطبیعی دندان‌ها و… هستند، نیاز به درمان ارتودنسی دارند. همچنین، فاصله زیاد بین دندان‌ها یکی از مشکلاتی به حساب می‌آید که درمان ارتودنسی را ضروری می‌نماید. طبق مطالعات انجام شده هدف اصلی ارتودنسی، حفظ سلامت دهان و دندان‌ها، تصحیح عملکرد گوارشی و تنفسی، بهبود زیبایی صورت و بالا بردن اعتمادبه‌نفس بیمار است.
امروزه ارتودنسی بر کیفیت زندگی بیماران اثرات مثبت فراوانی می‌گذارد. بهترین راه برای تشخیص مشکلات دندانی و فک، مراجعه به متخصص ارتودنسی است. ارتودنتیست با بررسی دقیق و انجام تست‌های لازم، نظر خود را در رابطه با نیاز به درمان ارتودنسی بیمار اعلام می‌کند. همچنین متخصص براساس میزان ناهنجاری‌های دهان، دندان و فک از بین دو شیوه ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک، مناسب‌ترین درمان را انتخاب می‌نماید. در ادامه مهم‌ترین کاربرد درمان ارتودنسی را بررسی می‌کنیم:
- زیبایی ظاهری: درمان ارتودنسی می‌تواند سبب استحکام و یک‌دست شدن دندان‌ها شود، به نحوی که سبب زیبایی صورت شما گردد.
- عملکرد دندان‌ها: درمان ارتودنسی می‌تواند عملکرد دندان‌ها را تصحیح کند، بهتر شدن حرکت بین فک‌ها و همچنین هضم بهتر غذا از عملکرد صحیح دندان‌ها حاصل می‌شود.
- کاهش خطر بروز بیماری‌های دندانی: ارتودنسی با ایجاد فاصله مناسب بین دندان‌ها باعث کاهش ابتلا به بیماری‌های دندانی مانند پوسیدگی‌ها و بیماری‌های لثه می‌گردد.
- بهبود کیفیت خواب: برخی از بیمارانی که نیاز به ارتودنسی دارند، از تنفس راحتی در زمان خواب برخوردار نیستند. این شیوه درمانی به بهبود کیفیت خواب این افراد کمک فراوانی می‌نماید.
- تسهیل درمان‌های دندانی: بعضی از درمان‌های دندانی، زمانی به شکل کامل و درست انجام می‌شوند که دندان‌ها در موقعیت صحیحی قرار گرفته باشند. ارتودنسی می‌تواند کمک کند تا دندان‌ها در جای مناسب خود ثابت شده و زمینه برای درمان محیا گردد.
ارتودنسی دندان چه مزایایی دارد؟
دندان‌های طبیعی در صورت و فکی که ظاهر طبیعی دارد، در هنگام جویدن غذا به‌صورت یکسان و هم‌زمان به ریشه دندان‌ها نیرو وارد می‌نمایند. بالعکس دندان‌های کج و نامرتب که ازدحام بالایی در دهان ایجاد می‌کنند در زمان جویدن غذا نیروهای ضدونقیضی به ریشه دندان‌ها وارد می‌آورند. این مسئله علاوه‌بر کج شدن بیشتر دندان‌ها به ریشه آنها نیز آسیب می‌رساند. این مشکلات، دندان‌ها را زودتر از حد معمول دچار تحلیل می‌کند، به همین علت است که این دندان‌ها به درمان ارتودنسی نیاز پیدا می‌کنند.
همچنین مشکلاتی نظیر عدم توانایی در درست صحبت کردن، عدم توانایی باز و بسته کردن دهان، داشتن دندان‌های برجسته، فشار بیش از حد به مفاصل فک و بیماری‌های گوارشی همگی در اثر انجام ارتودنسی، کاملاً برطرف می‌گردند. جالب است بدانید که ضرورت درمان ارتودنسی در کودکان بیشتر از بزرگسالان خواهد بود؛ چراکه کودکان به‌دلیل داشتن عاداتی مانند مکیدن انگشت شست یا مشکل ریفلاکس به معضلاتی در الگوی رشد طبیعی فک مبتلا می‌شوند. بنابراین برای جلوگیری از آسیب به فک و دندان‌های کودکان، انجام ارتودنسی در کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است.
از دیگر ضرورت‌های درمان ارتودنسی برطرف کردن مشکلات آندربات (فک پایین جلوتر از فک بالا)، اوربایت (فک بالا جلوتر از فک پایین) و کراس‌بایت (دندان‌های خلفی فک پایین، جلوتر از دندان‌های خلفی فک بالا) محسوب می‌شود. این مشکلات سبب ایجاد درد و اختلال در عملکرد فک می‌گردد، درمان ارتودنسی در این‌گونه مواقع سبب اصلاح رشد فک‌ها و اکستروژن (کشش) دندان‌ها می‌شود و مشکلات زودتر از موعد برطرف خواهد شد.
مزایای انواع ارتودنسی دندان
ارتودنسی ثابت و متحرک هر کدام مزیت‌های خاص خود را دارند. میزان ناهنجاری‌ها در دهان بیمار عامل اصلی انتخاب نوع ارتودنسی محسوب می‌شود. البته برخی از بزرگسالان به‌دلیل نوع روابط اجتماعی تمایل دارند از ارتودنسی نامرئی یا متحرک استفاده نمایند. در هر صورت، هر شیوه درمانی مزیت‌هایی را در پی خواهد داشت.
در ارتودنسی ثابت نیروی بسیار زیادی از سوی سیم و بریس‌ها (براکت‌ها) به دندان‌ها و برآمدگی‌های فک وارد می‌شود و با ایجاد یک فشار مناسب، دندان‌ها در یک ردیف درست قرار می‌گیرند. در واقع ارتودنسی ثابت روشی مطمئن در رفع مشکلات پیچیده دندانی به شمار می‌رود. نتایج حاصله از درمان ارتودنسی ثابت ماندگارتر و پایدارتر بوده و احتمال بازگشت مشکل در این شیوه درمانی بسیار کم است. در این روش آسیب کمتری به دندان‌ها وارد می‌گردد. به شرط سالم بودن استخوان و لثه، ارتودنسی ثابت بهترین انتخاب در درمان مشکلات دندانی محسوب می‌شود.
ارتودنسی متحرک نیز مزایای خاص خود را داشته و این شیوه درمانی از ظاهری زیباتر و بهتر برخوردار است. همچنین بیمار در این روش، در زمان خوردن غذا مشکلی نخواهد داشت؛ زیرا به‌راحتی می‌تواند الاینر را خارج کرده و بعد از صرف غذا مجددا بر روی دندان قرار دهد. رعایت بهداشت دهان و دندان یکی از مسائل مهم در درمان‌های دندان‌پزشکی به حساب می‌آید. ارتودنسی متحرک این امکان را برای بیماران فراهم می‌آورد که دندان‌ها بهتر و ساده‌تر تمیز شوند، بنابراین در این شرایط سلامت دندان‌ها و لثه بهتر حفظ خواهد شد.
پیشنهاد مطالعه: آشنایی با انواع روش ارتودنسی دندان؛ کدام روش مناسب شماست؟
مزیت ارتودنسی دندان کودکان
هرگونه مشکل در موقعیت دندان‌های کودک یک نشانه محسوب می‌شود که والدین باید آن را جدی بگیرند و به دندان‌پزشک مراجعه نمایند. شما به عنوان پدر یا مادر در صورت مشاهده هرگونه کجی یا ناهماهنگی در دندان‌ها دائمی، جلوزدگی یکی از فک‌ها، فاصله بین دندان‌ها، زودتر یا دیرتر افتادن دندان‌های شیری، تنفس دهانی به‌جای تنفس بینی و مشکلات بلعی، باید به دندان‌پزشک مراجعه نمایید. تمام این ناهنجاری‌ها با انجام ارتودنسی درمان خواهند شد. ارتودنسی کودکان مزیت‌های فراوانی دارد که عبارتند از:
- بهبود سلامت دهان و دندان: با منظم شدن دندان‌ها، بهداشت دهان و دندان تسهیل می‌شود، زیرا مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به دندان‌های نامرتب، کاری بسیار دشوار است. در نتیجه احتمال پوسیدگی دندان‌ها در صورت عدم تمیزی آنها بالا می‌رود.
- بهبود تکلم و توانایی جویدن: با قرار گرفتن دندان‌ها در موقعیت مناسب، تکلم و جویدن به‌خوبی انجام می‌شود و به‌دنبال آن از مشکلات متعدد گوارشی جلوگیری به عمل می‌آید.
- افزایش اعتمادبه‌نفس: کودکانی که دچار نامنظمی دندان‌ها و ناراحتی‌های فکی هستند، اعتمادبه‌نفس پایینی دارند. این کودکان اغلب مورد تمسخر دیگران قرار می‌گیرند، به همین علت درمان ارتودنسی به افزایش اعتمادبه‌نفس این کودکان کمک فراوانی می‌نماید.
- کمک به هدایت رشد فک: باتوجه به این‌که فک کودکان نرم است و به‌راحتی هدایت می‌شود، متخصص با انجام ارتودنسی به‌راحتی می‌تواند رشد فک را هدایت نماید تا دندان‌های دائمی به سادگی از لثه بیرون آیند.
- وسیع شدن کام دهان: برخی از کودکان فک کوچکی دارند، بنابراین در همان ابتدای رویش دندان‌های دائمی، این دندان‌ها کج می‌شوند. متخصص با کمک وسیع‌کننده کام در این شیوه درمانی می‌تواند به بزرگ‌تر شدن کام و فک کودک کمک نماید.
- کاهش هزینه‌ها در آینده: درمان ارتودنسی یکی از پرهزینه‌ترین درمان‌ها در دندان‌پزشکی به شمار می‌رود. به همین علت اگر در سال‌های کودکی درمان انجام شود، از هزینه‌های بیشتر در بزرگسالی جلوگیری خواهد شد.
مزیت ارتودنسی دندان بزرگسالان
درمان ارتودنسی به عنوان یکی از رایج‌ترین درمان‌های دندان‌پزشکی بین بزرگسالان و کودکان شناخته شده است. این نوع درمان از جزئی‌ترین مشکلات تا پیچیده‌ترین آنها را به‌راحتی درمان می‌نماید. این شیوه با مزیت‌های فراوانی همراه است که از بین آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش خطر پوسیدگی دندان‌ها: تراکم بیش از حد دندان‌ها، کجی یا دیگر مشکلات دندانی سبب می‌گردند که بیمار نتواند به‌راحتی دندان‌ها را تمیز نماید یا حتی قسمت‌هایی از آنها را نتواند مسواک بزند. این مسئله سبب تشکیل پلاکت‌های دندانی می‌شود و در نهایت پوسیدگی دندان‌ها را به‌دنبال دارد. همچنین این مشکل به بروز بیماری‌های لثه نیز منجر می‌شود. صاف شدن دندان‌ها با کمک ارتودنسی سبب راحت‌تر و بهتر تمیز شدن دندان‌ها می‌شود و احتمال بروز این خطرات نیز کاهش می‌یابد.
- برطرف شدن مشکلات گوارشی: دندان‌های منظم و طبیعی به‌راحتی در هنگام جویدن غذا روی یکدیگر قرار می‌گیرند؛ به همین علت غذا قبل از رفتن به معده کاملاً آسیاب شده و با بزاق دهان ترکیب می‌شود. در نتیجه هضم غذا در معده به بهترین شکل صورت می‌گیرد. با درمان ارتودنسی و منظم شدن دندان‌ها، عملکرد آسیاب کردن و جویدن دندان‌ها ارتقاء می‌یابد.
- افزایش اعتمادبه‌نفس: درمان به موقع ارتودنسی با ایجاد ظاهری مناسب لبخند بیمار را زیبا و اعتمادبه‌نفس او را بالا می‌برد.
- افزایش طول عمر دندان‌ها: با یک‌دست شدن دندان‌ها، اصول بهداشت دهان و دندان بهتر رعایت می‌شود، بنابراین دندان‌ها از هرگونه مشکل و بیماری در امان می‌مانند و طول عمر بیشتری نیز خواهند داشت.
- حل مشکلات عضلانی در سیستم جونده: کوچک بودن فک یا عادات نامناسب و غلط مانند جویدن غذا با یک سمت دهان، سبب بزرگ‌تر شدن عضلات یک سمت صورت نسبت به سمت دیگر می‌گردد. همچنین مشکلات عضلانی فک، صورت و چانه بیمار را نامتقارن و نامتوازن می‌کند. این افراد همواره در روابط اجتماعی خود دچار مشکل هستند. درمان به موقع با شیوه ارتودنسی به رفع این مشکل کمک فراوانی می‌کند.
معایب ارتودنسی دندان کدامند؟
ارتودنسی دندان مانند هر فرآیند درمانی پزشکی یا دندان‌پزشکی، معایبی به همراه دارد. با این‌که ارتودنسی روشی تخصصی و کارآمد در درمان و رفع مشکلات دندانی و فکی به شمار می‌رود؛ اما گاهی این شیوه درمانی با حساسیت‌های دندانی همراه است و سبب می‌گردد تا بیمار در زمان خوردن غذاهای گرم یا سرد دچار درد یا ناراحتی شود. همچنین این درمان ممکن است باعث عقب رفتن استخوان فک، تغییر در ساختار طبیعی لثه و لق یا شل شدن دندان‌ها شود.
یکی از مهم‌ترین معایب ارتودنسی که بیمار را خسته می‌کند، طولانی بودن دوره درمان است. داشتن بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان‌ها، ملاحظه‌کار بودن متخصص و همکاری نکردن بیمار در مراقبت و رعایت توصیه‌های ارتودنتیست، سبب طولانی‌تر شدن این پروسه درمانی می‌گردند. از طرفی معایب ارتودنسی به شیوه انجام این درمان نیز بستگی دارد. بدین معنا که معایب ارتودنسی ثابت و ارتودنسی متحرک با یکدیگر متفاوت هستند.
معایب انواع ارتودنسی دندان
طولانی بودن پروسه درمان، درد موقت تا زمان جا باز کردن سیم و بریس‌ها، مشکل بودن رعایت بهداشت، تغییر رنگ دندان‌ها به‌دلیل وجود بریس‌ها، مشکل در جویدن و صحبت کردن از جمله معایب ارتودنسی ثابت محسوب می‌شوند. همچنین امکان شکستگی بریس‌ها در زمان گاز زدن مواد غذایی سفت، بروز بیماری‌های لثه، تحلیل ریشه دندان، پوسیدگی دندان، ایجاد زخم یا آفت دهانی، ایجاد لک روی مینای دندان و واکنش آلرژیک از دیگر معایب ارتودنسی ثابت به شمار می‌روند.
از معایب ارتودنسی متحرک می‌توان به هزینه بالاتر نسبت به ارتودنسی ثابت، نگهداری مشکل الاینرها، ناکارآمد بودن درمان برای برخی از ناهنجاری‌های دندان و فک و وابسته بودن نتیجه درمان به همکاری بیمار و ارتودنتیست اشاره کرد. در ارتودنسی متحرک نگهداری الاینرها روی دندان‌ها به نظر متخصص و میزان مشکلات دندانی بستگی دارد. اگر بیمار به توصیه متخصص عمل نکند و کمتر از زمان مورد نیاز، در طول روز الاینرها را روی دندان‌ها قرار دهد، نهایتاً نتیجه مطلوبی از روند درمان به دست نخواهد آورد.
همچنین بیمار در دیگر شیوه‌های ارتودنسی مانند ارتودنسی لینگوال، به‌دلیل قرار گرفتن براکت‌ها در پشت دندان، بیمار با مشکلات تکلمی، هزینه بالاتر به‌دلیل پیچیده بودن مراحل درمان و ایجاد زخم‌های دهانی روبه‌رو خواهد شد.
بیشتر بخوانید: عوارض ارتودنسی دندان را می‌شناسید؟ با دانستن این نکات از عوارض ارتودنسی جلوگیری کنید.
کلام آخر
ارتودنسی کارآمدترین شیوه درمانی در ایجاد هماهنگی و جفت شدن دندان‌ها و حل ناهنجاری‌های فکی، مشکلات بایت و اصلاح معایب دندانی و فکی محسوب می‌شود. با مطالعه در خصوص مزایا و معایب ارتودنسی مشخص می‌گردد که معایب این شیوه درمانی کاملاً قابل کنترل هستند. بنابراین می‌توانید با انتخاب بهترین متخصص ارتودنتیست و توجه به توصیه‌های وی و رعایت بهداشت دهان و دندان، درمان خود را با کم‌ترین عارضه‌ای به اتمام برسانید.
سؤالات متداول
1_ آیا ارتودنسی راهکار مناسبی در درمان دندان قروچه به شمار می‌رود؟
دندان قروچه عارضه‌ای است که سبب سایش دندان‌ها و آسیب رسیدن به مینای دندان می‌گردد. در این شرایط دندان‌ها بسیار حساس می‌شوند و درد زیادی به همراه سردرد و حتی گوش درد با خود خواهند داشت. ارتودنسی، ناحیه تماس دندان‌ها و مسیر عصبی که سبب ایجاد دندان قروچه می‌شود را از بین می‌برد.
2_ آیا ارتودنسی بدون کشیدن دندان عوارضی به همراه دارد؟
در صورت کوچک بودن فک یا کج بودن شدید دندان‌ها، معمولاً دندان‌پزشک برخی از دندان‌ها را خارج می‌نماید. اگر در این شرایط دندان کشیده نشود در آینده عارضه برگشت ارتودنسی برای بیمار به وجود می‌آید.
3_ آیا می‌توان طول درمان ارتودنسی را کاهش داد؟
با رعایت برخی از نکات می‌توانید طول درمان ارتودنسی را کاهش دهید، این نکات عبارتند از:
- مراقب باشید براکت‌ها صدمه نبینند.
- دندان‌ها و براکت‌ها را به‌خوبی تمیز کنید.
- جلسات دوره‌ای را به تأخیر نیندازید.
- در صورت ایجاد مشکل با ارتودنتیست تماس بگیرید.
4_ از کجا بدانیم کدام روش ارتودنسی برای ما مناسب‌تر است؟
شرایط شما در انتخاب نوع شیوه ارتودنسی بسیار مؤثر است. مقدار فاصله دندانی، پیچیدگی مشکلات دندانی و فکی، توانایی شما در رعایت توصیه‌های متخصص و میزان بودجه شما در انتخاب بهترین نوع براکت ارتودنسی تأثیرگذار هستند.
5_ مقاوم‌ترین و بادوام‌ترین براکت ثابت کدام است؟
براکت‌های فلزی مقاوم‌ترین و بادوام‌ترین براکت‌های ارتودنسی هستند، زیرا اجزاء فلزی تشکیل‌دهنده آسیب‌پذیری کمتری دارند و دچار تغییر رنگ نمی‌شوند.
