تفاوت کامپوزیت و ارتودنسی

تفاوت کامپوزیت با ارتودنسی چیست؟ کامپوزیت بهتر است یا ارتودنسی؟ ارتودنسی و کامپوزیت دو روش درمانی هستند که ناهنجاری‌ها و نواقص ظاهری دندان‌ها را درمان می‌کنند. این دو شیوه در ظاهر یکی، اما درحقیقت با یکدیگر متفاوت و البته گاهی اوقات مکمل یکدیگر هستند. به‌طورکلی کامپوزیت یک تکنیک زیبایی، ترمیمی و ارتودنسی یک شیوه درمانی محسوب می‌شود. انتخاب هرکدام از این دو راه‌کار متداول بستگی به میزان ناهنجاری‌های دندان بیمار و نظر دندان‌پزشک دارد. باتوجه به اینکه کامپوزیت دندان شیوه‌ای کم تهاجمی و همچنین کم هزینه‌تری به‌شمار می‌آید، اغلب بیماران سعی بر انتخاب این شیوه دارند. بهترین راه‌حل برای بیماران در انتخاب نوع درمان، داشتن اطلاعات کافی درخصوص تفاوت کامپوزیت و ارتودنسی است. در این صورت بیمار با آگاهی بیشتری مراحل درمان خود را آغاز می‌نماید.

با کامپوزیت دندان زیباترین لبخندها را تجربه می کنید

کج بودن جزئی، زرد یا بدرنگ شدن، شکستگی، ترک یا فاصله اندک بین دندان‌ها همگی بر زیبایی لبخند شما اثر منفی می‌گذارند. تمام این ناهنجاری‌ها و مشکلات با کمک ونیر کامپوزیت برطرف می‌گردد. همچنین دندان‌های نامتقارنی که ازنظر شکل و اندازه متفاوت هستند، توسط روکش‌های کامپوزیتی به بهترین شکل خود تبدیل خواهند شد. در این شیوه ترمیمی، رزین کامپوزیت که همان ماده پرکننده دندان است توسط دندان‌پزشک روی سطح خارجی دندان قرار می‌گیرد و با کمک ابزار مناسب شکل و فرم دندان را به خود می‌گیرد و توسط نور مخصوص محکم و سفت می‌شود.

رزین‌های کامپوزیت در رنگ‌های متنوعی وجود دارند که دندان‌پزشک باتوجه به رنگ دندان طبیعی بیمار، گزینه مناسب را انتخاب و استفاده می‌نماید. اصلاح لبخند با کمک روکش‌های کامپوزیتی روشی ایمن و کم تهاجمی محسوب می‌شود؛ زیرا در این شیوه درمانی نیازی نیست تا سطح دندان تراشیده شود. بنابراین روکش کامپوزیت دندان بدون وارد آمدن کوچکترین آسیبی روی دندان‌ها نصب می‌گردد.

ارتودنسی دندان؛ ماندگارترین روش اصلاح دندان

امروزه به‌دست آوردن زیبایی دندان به‌عنوان پرکاربردترین شیوه درمانی دندان‌پزشکی مورد توجه بیماران قرار گرفته است. ارتودنسی دندان ازجمله راه‌حل‌های درمانی است که بیشترین سهم را در انتخاب افراد برای رسیدن به آرایش منظم دندان‌ها به خود اختصاص داده است. ارتودنسی تکنیکی است که در انواع مختلف ثابت، متحرک و نامرئی مشکلات عمده و نواقص جدی دندان و فک را برطرف می‌سازد. همچنین این درمان اختلالات بایت را اصلاح و سلامت کلی دهان را بهبود می‌بخشد. درمان‌ ارتودنسی از هر نوعی که باشد، با اعمال نیرو در طولانی مدت سبب برگشت دندان‌ها به موقعیت طبیعی خواهد شد.

باتوجه به اتصال دندان به بافت‌های زیرین و لثه، در ارتودنسی دندان نیروی وارد شده به‌صورت آهسته موقعیت دندان‌ را از ریشه اصلاح می‌نماید. دندان‌های کج و نامرتب علاوه‌بر ایجاد ناهماهنگی و نازیبایی سبب ایجاد مشکلات متعدد ازجمله پوسیدگی دندانی خواهند شد. وقتی دندان‌ها نامنظم یا روی هم افتاده باشند، تمیزی آن‌ها کار دشواری‌ است، اغلب اوقات فواصل بین دندان‌ها محل تجمع پلاک‌ها و باکتری‌ها می‌شوند و پوسیدگی یا عفونت دندان را به‌دنبال خواهند داشت. بنابراین درمان ارتودنسی سلامت کلی دهان و دندان را برای بیمار به‌همراه دارد.

پیشنهاد مطالعه: آیا کامپوزیت باعث پوسیدگی دندان می‌شود؟

ارتودنسی و کامپوزیت چه تفاوت هایی دارند؟

ارتودنسی و کامپوزیت به‌عنوان دو روش درمانی که زیبایی همراه با سلامت دندان‌ها را برای بیمار به ارمغان می‌آورند، علاوه‌براینکه مکمل یکدیگر هستند، تفاوت‌هایی دارند که شامل موارد زیر می‌شود:

• طول درمان: کامپوزیت دندان، راه‌کار ترمیمی است که تنها در یک جلسه تمام مراحل درمان ازسوی دندان‌پزشک انجام می‌شود. اما ارتودنسی شیوه‌ای است که بیمار باید باتوجه به سن و میزان ناهنجاری‌های دندانی خود از 6 ماه تا چند سال مراحل درمانی را طی کند تا به بهبودی کامل برسد.
• هزینه درمان: هزینه درمان‌های دندان‌پزشکی بستگی به موارد متعددی مانند سن بیمار، میزان مشکلات و ناهنجاری‌های دندانی، تعداد دندان‌های آسیب‌دیده، جنس دندان و… دارد. اما به‌طورکلی هزینه درمان کامپوزیت از هزینه درمان به شیوه ارتودنسی کمتر است. باتوجه به طولانی بودن مراحل درمان ارتودنسی در اغلب کلینیک‌های دندان‌پزشکی امکان پرداخت قسطی هزینه این درمان وجود دارد.
• تغییر شکل دندان: اگر بیمار دندان‌های بدرنگ، شکسته، لب‌پرشده یا ساییده شده‌ای داشته باشد، دندان‌پزشک با کمک روکش کامپوزیت مشکلات را برطرف و ظاهر دندان را بهبود می‌بخشد. اما اگر دندان‌پزشک تشخیص دهد بهبود وضعیت دندان‌ها تنها با جابجایی موقعیت آن‌ها صورت می‌پذیرد، تنها روش قابل اجرا ارتودنسی محسوب می‌شود.
• ماندگاری: ارتودنسی به‌عنوان یک درمان بدون بازگشت و ماندگار شناخته شده است که به‌طور دائم لبخند بیمار را زیبا خواهد کرد. اما کامپوزیت عمر نسبتاً کوتاهی دارد و بعد از گذشت مدت زمان مشخصی نیاز به پولیش مجدد و ترمیم دارد.

آیا کامپوزیت جایگزین مناسبی به جای ارتودنسی است؟

روش‌های کامپوزیت یا ارتودنسی در اغلب مواقع هیچکدام به جای دیگری قابل استفاده نیستند. باتوجه به مشکلات دندان‌ها و نظر دندان‌پزشک در برخی موارد برای کم شدن طول درمان و هزینه‌ها، بیمار می‌تواند روش کامپوزیت را برای اصلاح دندان‌های خود انتخاب نماید. این موارد که تفاوت کامپوزیت و ارتودنسی را نیز مشخص می‌کنند عبارتند از:

• وجود فاصله بین دندان‌ها: یکی از ناهنجاری‌های بسیار رایج، فاصله بین دندان‌ها یا عارضه دیاستما به‌شمار می‌آید. اگر این فاصله دندانی کمتر از 5/0 میلیمتر باشد، در یک جلسه و با کمک روکش کامپوزیت برطرف می‌گردد.
• تغییر رنگ دندان‌ها: یکی از بهترین روش‌هایی که با کمک آن می‌توان دندان‌های بدرنگ شده را زیبا و سفید کرد، روکش کامپوزیت است. حتی بعد از پایان دوره ارتودنسی، دندان‌هایی که دچار تغییر رنگ شده‌اند را به‌جای بلیچینگ می‌توان به شیوه کامپوزیت زیبا و درخشان نمود.
• ترمیم دندان‌های آسیب‌دیده: شکستگی‌های جزئی یا لب‌پریدگی‌ها با کمک روکش کامپوزیت به راحتی و سرعت ترمیم می‌گردند.

بیشتر بخوانید: مزایا و معایب ارتودنسی دندان؛ بررسی جامع مزیت‌ها و عیب‌های این روش درمانی

در چه زمانی ارتودنسی بهتر از کامپوزیت است؟

انتخاب بهترین شیوه درمانی بستگی به شرایط دهان و دندان بیمار و نظر دندان‌پزشک دارد. متخصص در جلسه مشاوره و با بررسی وضعیت بیمار، درصورتی که مشکلات خاصی را در وضعیت دهان و دندان بیمار مشاهده نماید به‌طور قطع از روش ارتودنسی برای درمان استفاده می‌کند. مسلماً برای حل هرکدام از ناهنجاری‌های شدید زیر درمان به شیوه ارتودنسی بهتر از روش کامپوزیت محسوب می‌شود:

• فاصله زیاد بین دندان‌ها: درصورتی که فاصله بین دندان‌ها از 5/0 میلیمتر بیشتر باشد، متخصص درمان ارتودنسی را پیشنهاد می‌دهد.
• مشکلات بایت: هر ناهنجاری که سبب شود دندان‌ها هنگام بسته شدن دهان روی هم قرار نگیرند ازجمله مشکلات بایت محسوب می‌شوند. این ناهنجاری‌ها شامل آندربایت (جلو بودن فک پایین نسبت به فک بالا)، کراس‌بایت ( فاصله بسیار زیاد دندان‌های بالایی و پایینی) و اوربایت ( جلو بودن فک بالا نسبت به فک پایین) می‌شود.
• شلوغی دندان‌ها: رویش نابجای دندان‌ها سبب بی‌نظمی دندان‌ها و شلوغی یا روی‌هم افتادن آن‌ها می‌گردد. درواقع در اینگونه مواقع دندان در محل طبیعی خود رویش نکرده است.
• دندان نهفته: در بیمارانی که فک کوچکی دارند، برخی از دندان‌ها جایی برای رویش ندارند به همین علت نهفته باقی می‌مانند. این عارضه در بین دندان‌های عقل یا دندان‌های نیش دیده می‌شود.

مزایای ارتودنسی نسبت به کامپوزیت

هر درمان دندان‌پزشکی درصورتی که توسط متخصص ماهر و باتجربه‌ی انجام گیرد اثرات مثبتی به‌همراه خواهد داشت. رسیدن به لبخند زیبا و برطرف شدن مشکلات حاد دهان و دندان توسط ارتودنسی مزیت‌های فراوانی به دنبال دارد. این مزیت‌ها عبارتند از:

• عدم وجود محدودیت سنی: درمان ارتودنسی هیچ محدودیت سنی ندارد، از کودکان خردسال تا بزرگسالان همگی می‌توانند از این تکنیک درمانی استفاده نمایند. به‌طورکلی درصورتی که وضعیت سلامت بیمار مناسب باشد، هیچ محدودیت سنی در درمان ارتودنسی وجود ندارد. اما روش ترمیمی کامپوزیت برای کودکان توصیه نمی‌شود؛ تنها در برخی مواقع که کودک دچار شکستگی دندان شده باشد، دندان‌پزشک از روکش کامپوزیت برای رفع این مشکل استفاده می‌کند. کامپوزیت شیوه‌ای است که در بالغین به‌عنوان یک درمان زیبایی به‌کار گرفته می‌شود.
• رفع بی‌نظمی و نامرتبی دندان‌ها: بی‌نظمی‌های شدید دندانی تنها توسط ارتودنسی درمان می‌شود، زیرا تنها این شیوه درمانی است که بی‌نظمی‌ها و نامرتبی دندان‌ها را به‌صورت ریشه‌ای حل می‌نماید.

معایب ارتودنسی در مقایسه با کامپوزیت

درمان ارتودنسی برخلاف کامپوزیت با تغییر ساختار طبیعی لثه، دندان‌ها و فک‌ها همراه است. باوجود تمام اثربخشی‌های این شیوه در درمان ناهنجاری‌های شدید، ارتودنسی دندان معایبی در مقایسه با کامپوزیت دارد. این معایب عبارتند از:

• آفت دهانی: تماس براکت‌های ارتودنسی به دیواره داخلی دهان، لثه‌ها و لب‌ها سبب ایجاد ناراحتی و خراش‌هایی می‌شود. همچنین وجود براکت‌ها گاهی سبب ایجاد آفت در دهان می‌شود، این عارضه یک مشکل جدی به‌حساب می‌آید. به همین علت درصورتی که ناهنجاری دندانی شدید نباشد بیمار می‌تواند برای جلوگیری از بروز این مشکل از روکش کامپوزیت استفاده نماید.
• بیماری‌های لثه‌ای: رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان ازسوی بیمار گاهی سبب می‌شود براکت‌های ارتودنسی عاملی جهت ایجاد بیماری‌های لثه‌ای شوند.
• پوسیدگی دندان: عفونت و پوسیدگی دندان، عارضه شایعی در بین بیمارنی است که دارای ارتودنسی دندان‌ هستند. براکت‌های ارتودنسی رعایت بهداشت و استفاده از مسواک و نخ دندان را برای بیمار دشوار می‌کنند. به‌همین علت شرایط برای تجمع ذرات غذا، پلاک‌های دندانی و باکتری‌ها فراهم می‌گردد و امکان پوسیدگی دندان بالا می‌رود. درصورتی که روکش‌های کامپوزیت اگر به‌ درستی نصب شوند فضایی برای تجمع پلاک‌ها باقی نمی‌گذارند و ازطرفی با رعایت بهداشت راحت‌تر دندان‌ها، امکان پوسیدگی و عفونت‌ آن‎ها کاهش می‌یابد.
• بازگشت دندان‌ها به حالت اولیه: بعد از پایان دوره درمان ارتودنسی درصورتی که بیمار به توصیه‌های دندان‌پزشک عمل نکند احتمال بازگشت دندان‌ها به وضعیت قبل از درمان وجود دارد.

بیشتر بخوانید: عوارض ارتودنسی دندان چیست؟ با رعایت این نکات از عوارض احتمالی جلوگیری کنید.

آیا با وجود ارتودنسی امکان کامپوزیت کردن وجود دارد؟

ارتودنسی و کامپوزیت هردو شیوه جهت زیبایی و اصلاح فرم دندان‌ها انجام می‌گیرد. همانطور که در قسمت‌های قبل بیان شد، کامپوزیت و ارتودنسی دو شیوه‌ای هستند که می‌توانند یکدیگر را تکمیل نمایند. درحقیقت گاهی باتوجه به وضعیت دندان‌ها، دندان‌پزشک تشخیص می‌دهد درمان ارتودنسی به‌عنوان پیش‌زمینه‌ای برای درمان کامپوزیت انجام گیرد. انجام ارتودنسی قبل از کامپوزیت سبب می‌شود درصد بیشتری از ساختار دندان حفظ گردد و دندان کمتری نیاز به کامپوزیت داشته باشد.

پس‌از اتمام ارتودنسی و ردیف شدن دندان‎ها، دندان‌پزشک می‌تواند تغییر رنگ ایجاد شده را با کمک روش بلیچینگ برطرف سازد. اما استفاده از روکش‌های کامپوزیتی علاوه‌بر سفید و درخشان کردن دندان‌ها هرگونه پریدگی تا ترک دندانی را می‌پوشاند و ظاهر دندان‌ها را خوش‌فرم می‌نماید. البته در برخی مواقع مانند شکستگی‌های دندانی، دندان‌پزشک می‌تواند هم‌زمان و با وجود براکت‌های ارتودنسی، دندان شکسته را کامپوزیت نماید. در این صورت ظاهر دندان برای مدت طولانی‌تری حفظ می‌شود. بنابراین استفاده هم‌زمان این دو شیوه درمانی هیچ مشکلی بوجود نمی‌آورد.

ارتودنسی انجام دهیم یا کامپوزیت؟

اگر قصد انجام یکی از این شیوه‌های درمانی را داشته باشید در درجه اول باید وضعیت دهان و دندان شما توسط دندان‌پزشک معاینه شود. به‌طورکلی در پاسخ به سؤال ارتودنسی انجام دهیم یا کامپوزیت بهتر است دلایل انجام هر شیوه درمانی را با دیگری مقایسه نمایید. شما می‌توانید با بررسی شرایط انجام هرکدام از این شیوه‌ها، گزینه مناسب جهت اصلاح زیبایی دندان‌های خود را پیدا نمایید.

در شرایطی انجام ارتودنسی بهتر است که شما به یک یا چند ناهنجاری زیر دچار باشید:

• از مشکلات بایت رنج ببرید.
• دچار هرگونه ناهنجاری فک باشید.
• دندان‌های نامرتب و بهم‌ریخته‌ای داشته باشید.
• فاصله زیادی بین دندان‌های شما باشد.
• دندان‌های متراکم و روی هم افتاده‌ای داشته باشید.
• دندان‌های نهفته در فک شما وجود داشته باشند.

انجام کامپوزیت در شرایطی به شما پیشنهاد می‌شود که از مشکلات زیر رنج ببرید:

• دندان‌ها و فک شما در موقعیت صحیحی قرار دارند اما زیبایی لازم را ندارند.
• دندان‌ شکسته‌، ترک خورده یا لب‌پر شده‌ای داشته باشید.
• دندان‌های شما زرد یا بدرنگ شده باشند.
• وجود دندان‌های بد فرم در دهان، به‌صورتی که دندان‌ها به‌صورت یک‌دست روی لثه قرار نداشته باشند.

نکاتی درباره انتخاب ارتودنسی و کامپوزیت

اگر بین انتخاب ارتودنسی و کامپوزیت بر سر دوراهی مانده‌اید بهتر است اثرات درمانی مؤثر هر دو شیوه را بررسی نمایید تا به انتخاب درستی در این زمینه دست‌یابید. به‌طورکلی زیبایی و تناسب دندان‌ها به سه عامل مهم بستگی دارد، با آگاهی درخصوص این عوامل به انتخاب گزینه مناسب‌تر خواهید رسید. این عوامل عبارتند از:

• مرتب بودن دندان‌ها: اگر مشکل دندان‌های شما تنها نامرتبی و کجی آن‌ها باشد، درصورتی که دندان‌ها ازنظر سلامت در وضعیت مناسبی قرار داشته باشند، ارتودنسی می‌تواند بهترین انتخاب برای هماهنگی و ردیف‌ شدن دندان‌ها باشد.
• متوازن بودن دندان‌ها: شکستگی‌، ترک، لب‌پریدگی، کوتاهی یا بلندی و هر وضعیتی که سبب ظاهر نامناسب دندان‌ها شود با کمک کامپوزیت کاملاً برطرف می‌گردد.
• تغییر رنگ دندان‌ها: باتوجه به سبک زندگی و با بالارفتن سن، تغییر رنگ دندان‌ها اتفاقی طبیعی محسوب می‌شود. سفید و درخشان کردن دندان‌ها با کمک شیوه‌های بلیچینگ و جرمگیری امکان‌پذیر است. اگر بدرنگی دندان‌ها با کمک این راه‌حل‌ها برطرف نشد، روکش کامپوزیت روشی مؤثر در سفید نمودن دندان‌ها به‌شمار می‌آید.

سخن پایانی

تفاوت کامپوزیت با ارتودنسی چیست؟ کامپوزیت بهتر است یا ارتودنسی؟ در درمان‌های ترمیمی و زیبایی دندان‌پزشکی، ابتدا باید هدف خود را مشخص نمایید. گاهی ممکن است رسیدن شما به هدفتان راحت و گاهی کمی پیچیده باشد، در هر صورت نحوه انجام درمان‌های ترمیمی با نظر دندان‌پزشک مشخص می‌شود. اگر شما در بین دندان‌های خود نامرتبی، فاصله، شکستگی، بدرنگی و… می‌بینید یکی از روش‌های ارتودنسی یا کامپوزیت برای شما مناسب است. شما می‌توانید با مطالعه درخصوص تفاوت کامپوزیت و ارتودنسی و مشورت با دندان‌پزشک شیوه درمانی مناسب را انتخاب نمایید و لبخند زیبای خود را دائمی نمایید.

پاسخ به سؤالات متداول

1-درد ارتودنسی بیشتر است یا کامپوزیت؟

هر روش درمانی دندان‌پزشکی در ابتدا با درد همراه است. درد در ارتودنسی و کامپوزیت به اندازه‌ای نیست که از تحمل بیمار خارج باشد. در روش ارتودنسی بیمار در روزهای اول پس‌از نصب براکت‌ها درد و ناراحتی دارد، که با مصرف مسکن برطرف می‌شود. در درمان کامپوزیت نیز درصورتی که در حین درمان رشته‌های عصبی یا لثه آسیب ‌ببینند یا پوسیدگی و التهاب لثه وجود داشته باشد، درمان با درد همراه خواهد بود. به‌طورکلی مهارت دندان‌پزشک در کنترل شرایط و کاهش درد بیمار نقش مهمی دارد.

2-ارتودنسی بیشتر ماندگاری دارد یا کامپوزیت؟

کامپوزیت‌ها استحکام و دوام بالایی دارند، ازطرفی درمان ارتودنسی، درمانی مؤثر و ریشه‌ای است. در هر دو شیوه اگر بیمار به دستورالعمل‌های بعد از درمان عمل نماید درمان ماندگاری خواهد داشت. کامپوزیت‌ها در بهترین شرایط 5 تا 7 سال و ارتودنسی تا آخر عمر دوام دارد.

3-بهترین سن برای ارتودنسی چه سنی است؟

هرچه درمان ارتودنسی در سنین پایین‌تری انجام شود، نتیجه بهتر و اثرگذارتری خواهد داشت. دوره قبل از بلوغ، بهترین سن برای انجام ارتودنسی به‌شمار می‌آید.

4-بهترین سن برای انجام کامپوزیت چه سنی است؟

درمان کامپوزیت برای افراد زیر 18 سال مناسب نیست. بقیه افراد در هر سنی که باشند می‌توانند این درمان ترمیمی را انجام دهند.

5-چگونه می‌توان به درمان ارتودنسی سرعت بخشید؟

هرگونه عارضه‌ای ممکن است درمان ارتودنسی را طولانی نماید، بنابراین با رعایت بهداشت دهان و دندان و استفاده صحیح از نخ دندان و مسواک در این دوره درمانی، از ایجاد هرگونه مشکل و بیماری جلوگیری نمایید.